اشرف بن حکیم بن جبله
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
- اشرف فرزند حُکیم و به قولی فرزند جبله (برادر حکیم) [۱] از اصحاب امیرالمؤمنین(ع) است [۲].
- اشرف و پدرش حکیم هردو در یک نبرد سختی با نیروهای اصحاب جمل و قبل از آمدن امیرالمؤمنین(ع) و یارانش به بصره، به شهادت رسیدند.
- طبری در این باره چنین می‌نویستد: موقعی که عثمان بن حنیف حاکم و استاندار حضرت علی(ع) در بصره به دست طلحه و زبیر و سپاهیان عایشه اسیر شد و جمعی از یاران او را به شهادت رساندند، و نیز عبدالله بن زبیر به بازار ارزاق حمله کرد تا سربازان جمل را سیر نماید. حکیم چون از اسارت عثمان بن حنیف وحمله عبدالله بن زبیر آگاه شد، اعلام کرد: "از خدا ترس نداشته باشم اگر به یاری عثمان بن حنیف نروم" با گروهی از عبدالقیس و بکربن وائل حرکت کرد و در بازار ارزاق با عبدالله بن زبیر برخورد کرد. ابن زبیر جویای حال او شد. حکیم گفت: چرا مردم را کشته و ابن حنیف را بازداشت کرده‌ای و حاب آنکه با اوپیمان بستید که کاری نکنید تا امیرالمؤمنین علی(ع) به بصره وارد شود و هر تصمیمی آن حضرت گرفت عملی کنیم. آیا از خدا نمی‌ترسید؟ به چه دلیلی خون این افراد بی‌گناه را ریختید؟
- عبدالله بن زبیر گفت: به انتقام خون عثمان بن عفان!
- حکیم از دلیل باطل ابن زبیر به خشم آمد و گفت: ای خدایی که حاکم عدلی، تو شاهد باش. بعد خطاب به یارانش گفت: من در کشتن اینها شک ندارم که باید با اینها جنگید و هر کس شک دارد، بازگردد.
- در همان مکان و کنار بازار ارزاق جنگ شدیدی میان حکیم و فرزندش اشرف و برادرش رعل با دیگر همراهانش از گروه عبد القیس و گروه بكر بن وائل با سربازان عبدالله بن زبیر رخ داد. مردی پای حکیم را قطع کرد، حکیم پا را برداشت و به سوی مرد ضارب پرتاب کرد که به گردن او خورد و به زمین افتاد، حکیم با سرعت به سراغش رفت و او را به قتل رساند. در این جنگ علاوه بر حکیم و پسرش اشرف و برادرش رعل جمعی تا هفتاد نفر ذکر کرده‌اند، از گروه عبدالقیس در سال ۳۶ هجری در بصره - قبل از آغاز جنگ جمل - در ولای امیرالمؤمنین علی(ع) به شهادت رسیدند[۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ اصح آن است که اشرف فرزند حکیم، و جبله جدّ او بوده است (قاموس الرجال، ج۲، ص۱۵۹).
- ↑ ر.ک: رجال طوسی، ص۳۵، ش۸؛ قاموس الرجال، ج۲، ص۱۵۹ و تاریخ طبری، ج۴، ص۴۷۵.
- ↑ همان مدارک و اعیان الشیعه، ج۳، ص۴۵۹.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۱۸۴-۱۸۵.