آبادانی در معارف و سیره نبوی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

توجه به آبادانی و اعتلای سرزمین اسلامی

پیامبر گرامی اسلام در پی‌ریزی و استحکام پایه‌های تمدن الهی خویش به آبادانی و پیشرفت سرزمین اسلامی توجه و تأکیدی ویژه داشت و در آموزه‌های اسلامی نیز به این امر تأکید شده است. فراهم آوردن امکانات و وسایل رفاهی مسلمانان و رفع نیازهای ضروری زندگی آنان، جایگاهی ویژه در دین دارد. خداوند در قرآن کریم در این باره می‌فرماید: وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَأَوْحَيْنَا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَاتِ[۱].

پیامبر اعظم (ص) نیز می‌فرماید: «فردی که بوته خاری را از راه مسلمانی بردارد، به بهشت می‌رود»[۲]. آن حضرت در کلامی دیگر می‌فرماید: کسی که در میان راه برای مردم استراحت گاه بسازد، خداوند در قیامت او را سوار بر شتری از دُرّ و گوهر برمی‌انگیزد و پرتوافشانی او همه جا را روشن و نورانی می‌سازد[۳]. و نیز فرموده است: هر کس با اقدامی سازنده از ویرانی‌های حاصل از سیل و آتش‌سوزی پیش‌گیری کند و از گسترش دامنه ویرانی آن بکاهد، بهشت بر او واجب می‌شود[۴].

از این دو حدیث، اهمیت ساخت کاروان‌سراها، قهوه‌خانه‌های میان راهی و مسافرخانه‌ها و نیز اهمیت ساخت سدها، سردخانه‌ها، سیلوها و گسترش شبکه حمل و نقل روشن می‌شود. از پیامبر اعظم (ص) در حدیث دیگری نقل شده است: هر کس برای استفاده از آب‌های زیرزمینی چاهی حفر کند و پس از رسیدن به آب، آن را به مسلمانان ببخشد و در اختیار همه آنها قرار دهد، همانند کسانی که از آن آب وضو می‌گیرند و نماز می‌خوانند، پاداش می‌برد. همچنین به اندازه موی هر جان داری که از آن آب بنوشد -انسان یا حیوان یا پرندگان - ثواب آزاد کردن هزار بنده برایش نوشته می‌شود و در قیامت درحالی که شمار زیادی به شفاعت او نجات یافته‌اند، به حوض قدس وارد می‌گردد و حوض قدس، حوض من است[۵].

با توجه به این احادیث، اصلاح و توسعه امور زیربنایی جامعه و سرمایه‌گذاری در این زمینه با اهداف خداپسندانه و انسانی، از روشن‌ترین مصداق‌های نیکوکاری و از جمله کارهایی است که سود همگانی دارد[۶][۷].

منابع

پانویس

  1. «و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند و به آنها انجام کارهای نیک را وحی کردیم» سوره انبیاء، آیه ۷۳.
  2. وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۵۶۱.
  3. وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۶۲.
  4. وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۰۹.
  5. وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۵۶۲.
  6. برای تفصیل بیشتر نک: فقر و توسعه در منابع دینی، ص۴۱۱ - ۴۱۶.
  7. صمیمی، سید رشید، اصول و شاخصه‌های تمدن نبوی، ص ۹۶.