آیا اباصالح از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
| آیا اباصالح از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
آیا اباصالح از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رحیم کارگر، در کتاب «مهدویت پیش از ظهور» در این‌باره گفته است:
«ابا صالح: در منابع و مصادر روایی، چنین کنیهای برای امام زمان ذکر نشده است؛ گویا آن را خود مردم، ابداع کرده و در گرفتاریها و مشکلات خود با آن امام زمان را به کمک طلبیدهاند. در بعضی از کتابها، ابا صالح، به عنوان یکی از کنیههای حضرت مهدی (ع) ذکر شده است؛ شاید به خاطر این روایت باشد که امام صادق (ع) فرمود: هرگاه همراه خود را در سفر گم کردی، بانگ برآور: ای ابا صالح یا ای صالح؛ خداوند رحمتش را بر تو فرود آورد؛ راه را به ما نشان ده[۱]. باید به این حقیقت توجه کرد که در جهان هستی، همه عوامل دستاندرکار، در خدمت حضرت مهدی (ع) هستند و اگر انسان گرفتار- به خصوص در بیابان- از او یاری بطلبد؛ به یقین خود آن حضرت یا کسانی که در خدمت او هستند، به کمکش شتافته و دستگیریاش خواهند کرد. البته براساس بعضی از روایات، موکل بیابانها صالح نام دارد که می‌تواند طبق دستور ابا صالح عمل کند[۲]. در بعضی از نوشتهها دو وجه درباره ابا صالح ذکر شده است:
- در آیه ۷۲ سوره انبیا ﴿وَكُلا جَعَلْنَا صَالِحِينَ﴾، عنوان صالح به نبی اطلاق شده و کنیه ابا صالح یعنی، پدر نبی و این بیانگر مقام والای حضرت مهدی (ع) است و چون آن حضرت از هر پیغمبری، خصوصیتی دارد و ویژگیهای انبیا در او جمع است؛ لذا او را پدر انبیا میگویند.
- در آیه الحقنا بالصالحین، مراد از صالح حضرت یوسف است. کنیه ابا صالح یعنی پدر یوسف و این نشانگر زیبایی و نیکی فوق العاده امام مهدی است، یعنی، پدر زیباییها[۳].
علامه مجلسی پس از بیان داستان نجات یافتن شخصی به نام شیخ قاسم - که با عبارت یا ابا صالح به ساحت امام زمان متوسل شده و نجات یافته بود- مینویسد: از علما و مؤمنان، کسانی را که با ما رفاقت و مصاحبت دارند، ایمان و تأکید دارند که نجات دادن درماندگان و گمشدگان در دشت و صحرا و نیز تحقّق اینگونه معجزات و کرامات در عالم امکان در عصر حاضر، جز از خلیفة اللّه، امام زمان، از شخص دیگری ساخته نیست؛ چرا که یکی از مقامات معنوی امام عصر، علم و آگاهی به احوال مردم و نجات دادن گرفتاران و گمشدگان است ... مسئله دیگر این است که از قدیم الایام در میان عربها کنیه مبارک ابا صالح، از کنیههای معروف و مشهور امام زمان بوده است. به همین دلیل، شاعران و خطیبان عرب، در میان سرودهها، اشعار و روضههای خود، آن حضرت را با این عنوان، یاد کرده و به کمک و یاری می‌طلبند. گمان می‌رود که ایشان، این اعتقاد را از حدیث اربع‌مائه (اصول چهارصدگانه) امیر مؤمنان (ع) به دست آورده باشد[۴]»[۵].