آیا کلمه ولی در آیه ۵۵ سوره مائده به معنای دوستی است؟ (پرسش)

آیا کلمه ولی در آیه ۵۵ سوره مائده به معنای دوستی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ آیه ولایت
مدخل اصلی	آیه ولایت

آیا کلمه ولی در آیه ۵۵ سوره مائده به معنای دوستی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث آیه ولایت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی آیه ولایت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• "ولی" در این آیه به معنای دوستی است و نمی‌تواند به معنای ناصر باشد؛ زیرا با انحصاری که از ﴿إِنَّمَا ﴾ استفاده می‌شود،ناسازگاراست و چنین ولایتی به مؤمنانی اختصاص ندارد که نماز می‌خوانند و در حال رکوع زکات می‌دهند؛ بلکه حکم عمومی است که همه مؤمنان را در بر می‌گیرد و همه وظیفه دارند یک‌دیگر را دوست داشته، به هم یاری رسانند.

پاسخ به این پرسش

خراسانی

حجت الاسلام و المسلمین علی خراسانی در مقاله «آیه ولایت» در این باره گفته است:

«بررسی موارد کاربرد این واژه در قرآن نشان می‌دهد که در بیش‌تر موارد، ولی به معنای سرپرستی به کار رفته است. برخی از اهل سنت با استناد به وحدت سیاق احتمال داده‌اند که "ولی" در آیه ولایت، به معنای دوست و یاور باشد؛ چنان‌که در آیه ۵۱ سوره مائده﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاء بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ﴾ به معنای دوست و یاور است. این احتمال با توضیحاتی که در واژه "ولی" داده شد، غیر قابل قبول است؛ افزون بر این‌که انعقاد سیاق در آیه منتفی است؛ زیرا آیه ولایت، شأن نزول مستقلّی دارد؛ بنابراین از نظر محتوا و مضمون به آیه پیشین مربوط نیست. از سوی دیگر، شکی نیست که تنظیم آیات به گونه موجود، با ترتیب آن از نظر نزول مغایر است و وحدت سیاق در صورتی است که بدانیم آیات با هم نازل شده است و بر فرض که سیاق هم منعقد باشد، در آیه پیش نیز محرز نیست که ولی به معنای دوست یا ناصر باشد؛ بلکه در آن آیه نیز می‌تواند معنای سرپرست و صاحب اختیار داشته باشد».

پرسش‌های وابسته

1. آیا عبارت و هم راکعون در مقام وصف مؤمنان است که نماز اقامه می‌کنند و هنگام پرداخت زکات خاضع‌اند؟ (پرسش)
2. از آنجایی که عبارت الذین آمنوا به صورت جمع بیان شده چگونه می‌توان ادعا داشت که آیه ۵۵ سوره مائده ولایت حضرت علی را می‌رساند؟ (پرسش)
3. [[اگر ولی به معنای متصرف در امور و امامت باشد چگونه می‌توان به امامت حضرت علی که در زمان حیات رسول خدا امام نبوده اظهار داشت؟ (پرسش)]]
4. با توجه به اینکه برخی از مفسران آیه ۵۵ سوره مائده را مختص امامت حضرت علی می‌دانند پس امامت دیگر امامان از اهل بیت چگونه اثبات می‌شود؟ (پرسش)