آیه علم الکتاب چگونه بر عصمت امام علی دلالت می‌کند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیه علم الکتاب چگونه بر عصمت امام علی دلالت می‌کند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل بالاتراثبات عصمت امام علی
مدخل اصلیاثبات عصمت امام علی در قرآن - آیه علم الکتاب
مدخل وابستهعصمت امام علی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیه علم الکتاب چگونه بر عصمت امام علی دلالت می‌کند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث عصمت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی عصمت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد هادی فرقانی

حجت الاسلام و المسلمین فرقانی در مکاتبه اختصاصی با «دانشنامه مجازی امامت و ولایت» در این‌باره گفته‌ است:

«یکی از آیاتی که به طور خاص دلالت بر عصمت امیرالمؤمنین(ع) دارد، آیه معروف به علم الکتاب است: ﴿وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَسْتَ مُرْسَلاً قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ [۱].

یقیناً کسی که علم تمام کتاب (قرآن) نزد اوست از هر خطایی مصون است؛ چراکه قرآن کریم بیان کننده همه حقایق عالم است ﴿وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ [۲] و این همان معنای عصمت است. حال سوال این است که این شخص که عالم به جمیع علم قرآن است و شهادت او در ردیف شهادت خداوند متعال قرار گرفته، کیست؟

شیعه مدّعی است که تنها امام علی(ع) چنین شأنیتی را دارد و تنها اوست که بعد از رسول خدا(ص) چنین علمی را داشت و از ابتدا نیز او بود که با قول و عمل خویش بر حقّانیّت رسول خدا(ص) شهادت می‌داد. ضمن آنکه روایاتی که در تفسیر این آیه وارد شده‌اند، شأن نزول این آیه را امام امیرالمؤمنین(ع) می‌دانند. علاوه بر این روایات فراوانی نیز در منابع فریقین نقل شده که نشان می‌دهند علم آن حضرت عین قرآن و عین علم رسول الله(ص) است. روایت مشهور و مورد اتفاق نبوی که آن حضرت را باب علم رسول خدا(ص) معرفی نموده بهترین شاهد در این خصوص است»[۳].[۴]

منبع‌شناسی جامع عصمت

پانویس

  1. «آنها که کافر شدند، مى‌گویند: «تو پیامبر نیستى». بگو: «کافى است که خداوند و کسى که علم کتاب نزد اوست، میان من و شما گواه باشند!» سوره رعد، آیه ۴۳.
  2. «و ما این کتاب را بر تو نازل کرده‌ایم که بیان کننده هر چیزى است» سوره نحل، آیه ۸۹.
  3. «أَنَا مَدِینَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِی بَابُهَا فَمَن ارادَ المَدینَةَ فَلیَأت البابَ.» «شهر علم هستم و علی دروازه آن است؛ پس هر که قصد ورود به شهر را دارد باید از در آن وارد شود». المستدرک، حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۲۷؛ تذکرة الحفاظ، ذهبی، ج۴، ص۱۲۳۲؛ میزان الاعتدال، ذهبی، ج۲، ص۲۵۱ و... .
  4. فرقانی، محمد هادی، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.