آیه مباهله چگونه بر عصمت امام علی دلالت می‌کند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیه مباهله چگونه بر عصمت امام علی دلالت می‌کند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل بالاتراثبات عصمت امام علی
مدخل اصلیاثبات عصمت امام علی در قرآن - آیه مباهله
مدخل وابستهعصمت امام علی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیه مباهله چگونه بر عصمت امام علی دلالت می‌کند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث عصمت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی عصمت مراجعه شود.

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

1. حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی؛
حجت الاسلام و المسلمین ربانی گلپایگانی در این‌باره در کتاب براهین و نصوص امامت گفته‌‌ است:

«پیامبر اکرم (ص) از جانب خداوند مأموریت یافت که به نصرانی‌های نجران- که درباره پندار الوهیت حضرت مسیح، تسلیم منطق و برهان نشدند- پیشنهاد مباهله بدهد[۱] و از آنان بخواهد تا با فرزندان و زنان خود برای مباهله حاضر شوند. مطابق روایات و اقوال مفسران و مورخان اسلامی، پیامبر اکرم (ص) علی بن ابی‌طالب، فاطمه زهرا، حسن و حسین (ع) را برای مباهله با خود برد[۲]. روشن است که حسن و حسین (ع)، مصداق ﴿أَبْنَاءَنَا و فاطمه (س)، مصداق ﴿نِسَاءَنَا و علی (ع) مصداق ﴿أَنْفُسَنَا است. بنابراین، علی (ع) به منزله نفس پیامبر (ص) است، و همه مقامات معنوی آن حضرت را دارا است، مگر مقام نبوت که استثنا شده است.

بر این اساس، علی (ع) غیر از مقام نبوت، دیگر مقامات معنوی پیامبر (ص) را دارا بوده است که عصمت از آن جمله است»[۳].
2. حجت الاسلام و المسلمین محمد ابراهیم ایزدخواه؛
حجت الاسلام و المسلمین ایزدخواه در مقاله مصداق «انفسنا» در آیۀ مباهله از دیدگاه شیعه و سنی گفته‌‌ است: «مفسران شیعی و بسیاری از مفسران اهل سنت، در تفسیر آیۀ مباهله، امام علی(ع) را نفس پیامبر(ص) شمرده‌اند. البته این که امام علی(ع) نفس پیامبر(ص) است؛ به معنای حقیقی عینیت ذاتی دو نفس نیست، بلکه مراد از نفسیت امام علی(ع)، مساوات آن حضرت با پیامبر در فضائل و کمالات است. از این تساوی، عصمت امام علی(ع)، نیز استفاده می‌‌شود.»[۴].

منبع‌شناسی جامع عصمت

پانویس

  1. ﴿فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ «بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.
  2. تفصیل این جریان و نکات تفسیری مربوط به آیه شریفه در بحث مربوط به برهان افضلیت آمده است.
  3. ربانی گلپایگانی، علی، براهین و نصوص امامت، ص ۲۱.
  4. محمد ابراهیم ایزدخواه؛ محمد رضا پیری، مصداق «انفسنا» در آیۀ مباهله از دیدگاه شیعه و سنی، نشریه پاسخ، پاییز و زمستان 1398 - شماره 15 و 16.