ابوبکر بن علی بن ابی‌طالب در تاریخ اسلامی

مقدمه

ابوبکر، کنیه یکی از فرزندان امام علی (ع) از همسری به نام لیلاست که بر اساس گزارش شماری از منابع، در کربلا به شهادت رسید. شیخ مفید، نام وی را محمّدِ اصغر می‌داند که همراه برادرش عبید اللّه، در واقعه کربلا شهید شد؛ لکن برخی منابع، محمّد اصغر و ابو بکر را دو نام برای دو تن از فرزندان امیر مؤمنان (ع) می‌دانند. گفتنی است که در مقتل الحسین خوارزمی و المَجدیّ، نام ابو بکر، «عبداللّه» ذکر شده و «ابو بکر»، کُنیه او فرض شده است. نام او در «زیارت ناحیه مقدّسه» نیامده؛ ولی در «زیارت رجبیّه»، چنین آمده است: «سلام بر ابو بکر پسر امیر مؤمنان!»^[۱].

در کتاب مقتل الحسین از خوارزمی نقل شده که: سپس برادران حسین (ع)، پیش آمدند و تصمیم داشتند که در راه او، کشته شوند. نخستین کس از آنان که پیش آمد، ابوبکر بن علی بود که نامش عبداللّه بود و مادرش لیلا، دختر مسعود بن خالد بن ربعی بن مسلم بن جندل بن نهشل بن دارم تمیمی بود. او به میدان در آمد و چنین می‌خواند: «... زحر بن قیس نخعی به او حمله بُرد و او را کُشت». نیز گفته شده که عبداللّه بن عقبه غنوی به سوی وی تیر انداخت و او را کُشت^[۲]^[۳]

↑ «السَّلامُ عَلَى أَبِي بَكْرِ ابْنِ أَمِيرِ المُؤْمِنِينَ» (الإقبال، ج۳، ص۳۴۱؛ مصباح الزائر، ص۲۹۱).
↑ «ثُمَّ تَقَدَّمَ إِخْوَةُ الحُسَيْنِ (ع) عَازِمِينَ عَلَى أَنْ يُقتَلُوا مِنْ دُونِهِ. فَأَوَّلُ مَنْ تَقَدَّمَ مِنْهُمْ أَبُو بَكرِ بْنُ عَلِيٍّ - وَاسْمُهُ عَبدُ اللّهِ، وَ اُمُّهُ لَيلى بِنْتُ مَسْعُودِ بْنِ خَالِدِ بْنِ رِبعِيِّ بْنِ مُسْلِمِ بْنِ جَنْدَلِ بْنِ نَهْشَلِ بْنِ دَارِمٍ التَّمِيمِيَّةُ - فَبَرَزَ أبُوبَكرٍ وَهُوَ يَقُولُ:... فَحَمَلَ عَلَيهِ زَحْرُ بْنُ قَيْسٍ النَّخَعِيُّ فَقَتَلَهُ، وَ قِيلَ: بَلْ رَمَاهُ عَبْدُ اللّهِ بْنِ عُقْبَةَ الغَنَوِيُّ فَقَتَلَهُ» (مقتل الحسین (ع)، خوارزمی، ج۲، ص۲۸؛ الفتوح، ج۵، ص۱۱۲).
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۷۸.