ابوحامد اسفراینی

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

ابوحامد احمد بن محمد بن احمد اسفراینی معروف به ابن ابی طاهر از علمای شافعی قرن چهارم و پنجم هجری بود. ^[۱] در سال ۳۴۴ه در اسفراین به دنیا آمد. برخی او را مجهول النسب دانسته‌اند و در این مسئله که بنده بوده یا آزاد نیز تشکیک کرده‌اند. ^[۲] او در سال ۳۶۴ه به بغداد رفت و نزد ابن مرزبان به آموختن فقه شافعی پرداخت. پس از مرگ ابن مرزبان در ملازمت ابوالقاسم عبدالعزیزبن عبداللّه دارکی درآمد و به علم‌آموزی ادامه داد. ^[۳] ابن عماد سفر او را به بغداد در سن کودکی دانسته و اضافه می‌‌کند در هفده سالگی فتوا می‌‌داد. ^[۴] او از محدثان و مدرسان نامدار زمان خود بود. در سال ۳۷۰ه در مسجد عبداللّه بن مبارک بغداد شروع به تدریس فقه کرد. ^[۵] شمار حاضران در جلسات درس او را سیصد تا هفتصد نفر از مخالف و موافق گفته‌اند. ^[۶]

اسفراینی در سال ۳۹۸ه در فتنه حنبلیان بغداد که در جریان آن به خانه شیخ طوسی حمله شد، از بغداد خارج شده و به دارالقطن رفت و پس از آرامش نسبی شهر به آنجا بازگشت. ^[۷] ابراهیم بن محمد بن عبدک شعرانی استاد دیگر اوست. ^[۸] از جمله شاگردان وی می‌‌توان به هبه اللّه بن حسن لالکایی رازی، زهیر بن حسین جذامی، محمد بن اسماعیل طوسی، ^[۹] احمد بن محمد امنکدری، عبیداللّه بن احمد حرانی، ^[۱۰] ابوسعد همدانی صفار^[۱۱] و بسیاری دیگر اشاره کرد. وی در سال ۴۰۶ درگذشت و در خانه‌اش به خاک سپرده شد، اما در سال ۴۱۰ه به مقبره باب حرب منتقل گشت. ^[۱۲] آثار او عبارت‌اند از: مطول در اصول فقه، الرونق در فقه، شرح مختصر المزنی که در پنجاه مجلد اختلافات علما و اقوال، مآخذ و مناظره‌های شان را آورده است. ^[۱۳] تعلیقة الکبری و البستان در علم کلام^[۱۴].^[۱۵]