ابوسلیمان مرعشی در تراجم و رجال

این مدخل زیرشاخهٔ بحث ابوسلیمان مرعشی است. ابوسلیمان مرعشی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوسلیمان مرعشی در تاریخ اسلامی - ابوسلیمان مرعشی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

ابوسلیمان مرعشی، از تابعین اصحاب پیامبر a و از یاران امیر مؤمنان S بود که در جنگ نهروان در رکاب آن حضرت مجاهدت کرد.

خطیب بغدادی از ابو سلیمان نقل می‌کند که گفت:... قبل از آغاز جنگ نهروان، امیرالمؤمنین S به اصحاب فرمود: "شما آغازگر جنگ نباشید". تا آنکه خوارج شروع به تیراندازی کرده و نبرد را آغاز کردند. در این میان شخصی گفت: ای امیرمؤمنان! آنان تیراندازی کردند، اجازه دهید تا ما هم جنگ را شروع کنیم. به دنبال این سخن، حضرت فرمان جنگ را صادر کرد، لکن در ابتدای نبرد، خوارج حمله شدیدی را متوجه سپاه امام S کردند و بار دوم حمله شدیدتر شد و در مرتبه سوم حمله به قدری سهمگین بود که همه فکر می‌کردند سپاه امام S شکست خواهد خورد، در این میان ناگهان حضرت فریاد برآورد و سپاهیان را برای جنگ با نهروانیان تشویق کرد و فرمود: "سوگند به خدایی که حبه را از دل زمین شکافت و انسان را خلق کرد، از میان شما ده نفر کشته نمی‌شود و از آنان نیز بیش از ده نفر باقی نخواهد ماند".

این سخن حضرت چون به گوش سپاهیان امام S رسید، گویا بشارت و قوت قلبی برای آنان بود، لذا آن چنان به خوارج حمله کردند که همه آنان را به جز ده نفر تمامی آنان را کشتند و سپاه خوارج را درهم شکستند

منابع رجال و تراجم اهل سنت

الاستغناء (ابن عبد البر)

• أبو سلیمان المرعشی عن کعب الأحبار قوله. روی عنه قتادة.

الجرح والتعدیل (ابن أبی حاتم الرازی)

• أبو سلیمان المرعشی روی عن کعب قوله روی عنه قتادة سمعت أبی یقول ذلک.

تاریخ بغداد (الخطیب البغدادی)

• أبو سلیمان، المرعشی: سَمِعَ عَلِیّ بْن أَبِی طالب وَحضر معه قتال الخوارج بالنهروان. وروی عنه الجعد ابن عثمان الیشکری.
• أخبرنا الحسین بن أبی بکر، أخبرنا عبد الصمد بن علی الطستی، حدثنا جعفر بن محمّد بن شاکر، حدثنا شهاب بن عبّاد، حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ سُلَیْمَانَ عَنِ الْجَعْدِ أَبِی عثمان عن أبی سلیمان المرعشی قال: لما سار علیّ إلی أهل النهر سِرْتُ مَعَهُ، فَلَمَّا نَزَلْنَا بِحَضْرَتِهِمْ، أَخَذَنِی غَمٌّ لِقِتَالِهِمْ لا یَعْلَمُهُ إِلا اللَّهُ تَعَالَی، قَالَ: حَتَّی سَقَطْتُ الْمَاءَ مِمَّا أَخَذَنِی مِنَ الْغَمِّ، قال: فخرجت من الماء وقَدْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرِی لِقِتَالِهِمْ. قَالَ: فَقَالَ عَلِیٌّ لأصحابه: لا تَبْدَءُوهُمْ. قَالَ: فَبَدَأَ الْخَوَارِجَ فَرَمَوْا، فَقِیلَ: یَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ قَدْ رَمَوْا، قَالَ: فَأَذِنَ لَهُمْ بِالْقِتَالِ. قَالَ: فَحَمَلَتِ الْخَوَارِجُ عَلَی النَّاسِ حَمْلَةً حَتَّی بَلَغُوا مِنْهُمْ شِدَّةً، ثُمَّ حَمَلُوا عَلَیْهِمُ الثَّانِیَةَ فَبَلَغُوا مِنَ النَّاسِ أَشَدَّ مِنَ الأُولَی، ثُمَّ حَمَلُوا الثَّالِثَةَ حَتَّی ظَنَّ النَّاسُ أَنَّهَا الْهَزِیمَةُ. قَالَ: فَقَالَ عَلِیٌّ: وَالَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ، وَبَرَأَ النِّسْمَةَ، لا یَقْتُلُونَ مِنْکُمْ عَشَرَةً، وَلا یَبْقَی مِنْهُمْ عَشَرَةٌ. قَالَ: فَلَمَّا سَمِعَ النَّاسُ ذَلِکَ حَمَلُوا عَلَیْهِمْ فَقَتَلُوا. قَالَ: فَقَالَ عَلِیٌّ: إِنَّ فِیهِمْ رَجُلا مُخَدَّجَ الْیَدِ، أَوْ مَثْدُونَ، أَوْ مَوْدُنَ الْیَدِ. قَالَ: فَأُتِیَ بِهِ قَالَ: فَقَالَ عَلِیٌّ: مَنْ رَأَی مِنْکُمْ هَذَا؟ فَأَسْکَتَ الْقَوْمُ. ثُمَّ قَالَ عَلِیٌّ: مَنْ رَأَی مِنْکُمْ هذا؟ فَأَسْکَتَ الْقَوْمُ. ثُمَّ قَالَ عَلِیٌّ: مَنْ رَأَی مِنْکُمْ هَذَا؟ فَقَالَ رَجُلٌ: یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ رَأَیْتُهُ جَاءَ لِکَذَا وَکَذَا. قَالَ: کَذَبْتَ مَا رَأَیْتَهُ وَلَکِنْ هَذَا أَمِیرُ خَارِجَةٍ خَرَجَتْ مِنَ الْجِنِّ.

منابع

• ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی

پیوند به بیرون

• موسوعة رواة الحدیث