اخفش اوسط

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

ابوالحسن سعید بن مسعده مجاشعی بلخی اخفش اوسط بصری اهل بلخ و از موالی بنی مجاشع بن دارم بود و در بصره زندگی می‌‌کرد. نحو را از سیبویه آموخت و از هشام بن عروة، کلبی و نخعی روایت نقل کرده و راویانی چون ابوحاتم سجستانی و دیگران از وی روایت نقل کرده‌اند. رجال‌نویسان اهل سنت وی را عالم به نحو، ادبیات و کلام، و او را استاد پسر کسائی و فردی معتزلی مسلک دانسته‌اند.[۱] سعید مدتی هم در بغداد به نقل روایت و تألیف کتاب پرداخت و در سال ۲۱۰ه‍ از دنیا رفت. البته وفات او را در سال‌های ۲۱۵ و ۲۲۱ [۲] و ۲۲۵ه‍ هم ذکر کرده‌اند.[۳]

آثار او عبارت‌اند از: «الاوسط فی النحو»، «تفسیر معانی قرآن»[۴][۵]، «المقاییس فی النحو»، «الاشتقاق»، «الاربعه العروض»، «المسائل الکبیر»، «المسائل الصغیر»، «الملوک»، «القوافی»، «معانی الشعر»، «وقف التمام»، «الاصوات»، «صفات الغنم و الوانها و علاجها و اسنانها»، (اسبابها) اللامات[۶] «غریب القرآن»[۷] و «اعراب القرآن»[۸][۹]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. بغیة الوعاة ۱/۵۹۰.
  2. بغیة الوعاة ۱/۵۹۰.
  3. البدایة و النهایه ۱۰/۳۲۲.
  4. ر. ک: ابن ندیم، الفهرست، ص۵۸؛ زرکلی، الأعلام، ج۳، ص۱۰۱ و ۱۰۲؛ داوودی، طبقات المفسرین، ج۱، ص۱۸۴.
  5. بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۴۶.
  6. الفهرست (الندیم) ۳۸ و ۵۸.
  7. کشف الظنون ۲/۱۲۰۷.
  8. اسماء الکتب ۵۵.
  9. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۳۶۲.