اقتصاد معیشتی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اقتصاد است. اقتصاد معیشتی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اقتصاد معیشتی در نهج البلاغه - پرسش مرتبط نداردمقدمه
امام علی (ع) در نهج البلاغه تصویر حکیمانه‌ای از معاش و معشیت به روی انسان می‌گشاید که در نهایت به پدیداری زندگی در حد قوام و کفاف می‌انجامد. مال و مصرف در این مکتب به‌گونه‌ای طرح‌ریزی شده است که در تقابل با رذیلت آز و طمع قرار دارد. در فرهنگ نهج البلاغه، اصالت با اخلاق و کرامت انسانی منظور می‌شود و رفتارهای اقتصادی و معیشتی بر مبنای همین اصل تنظیم شده‌اند[۱].
تنظیم زندگی بر اساس کفاف: تأمین معیشت مقتصدانه و در حد کفاف از اصول و برنامه‌ریزی مکتب دین در زمینه اقتصاد است. یکی از مواردی که انسان‌ها درگیرودار زندگی با آن مواجه‌اند، امور اقتصادی و معاش است. قرآن کریم در تذکاری، استفاده از هر چیز حلال و پاکیزه را بر انسان مباح می‌شمارد، اما رعایت تقوا را نیز توصیه می‌کند[۲]. رعایت تقوا در چهار شرط قابل تعریف است:
- رفع نیازمندی‌های اساسی زندگی؛
- پرهیز از زیاده‌روی و فزون‌خواهی؛
- پرهیز از اسراف، مصرف‌گرایی و تجمل گرایی؛
- انفاق.
در نگاه دینی، اموال، امانت الهی نزد مردمان است و برای آن حدّ و مرزی در نظر گرفته شده است. مالکیّت اگر از موضع قوامی و قیامی خود خارج شود، عامل فروپاشی اجتماع و بر هم خوردن تعادل آن می‌شود و در غیر این صورت، به شرط بسندگی به کفاف، پشتوانه افراد و اجتماع است[۳].
منابع
پانویس
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۱۱۴.
- ↑ ﴿وَكُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلالاً طَيِّبًا وَاتَّقُواْ اللَّهَ الَّذِيَ أَنتُم بِهِ مُؤْمِنُونَ﴾؛ سوره مائده، آیه ۸۸.
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه ج۱، ص ۱۱۴.