اگر ولی به معنای متصرف در امور و امامت باشد چگونه می‌توان به امامت حضرت علی که در زمان حیات رسول خدا امام نبوده اظهار داشت؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
اگر ولی به معنای متصرف در امور و امامت باشد چگونه می‌توان به امامت حضرت علی که در زمان حیات رسول خدا امام نبوده اظهار داشت؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ آیه ولایت
مدخل اصلیآیه ولایت

اگر ولی به معنای متصرف در امور و امامت باشد چگونه می‌توان به امامت حضرت علی که در زمان حیات رسول خدا امام نبوده اظهار داشت؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث آیه ولایت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی آیه ولایت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • برخی گفته‌اند: اگر ولی به معنای متصرّف در امور و امامت باشد، در حال نزول آیه، این امر محقّق نمی‌شود؛ چون علی بن ابی طالب (ع) در زمان حیات رسول خدا (ص) امام و متصرّف در امور نبوده است[۱].

پاسخ به این پرسش

خراسانی

حجت الاسلام و المسلمین علی خراسانی در مقاله «آیه ولایت» در این باره گفته است:

«در تعبیرهای ادبی، بسیار دیده می‌شود که اسم یا عنوانی به افرادی گفته می‌شود که آن را بالقوه دارا هستند؛ به طور مثال، شخص، کسی را "وصی" خود یا "قیم" اطفال خویش قرار می‌دهد و در حالی که هنوز زنده است، بر آن کس، عنوان وصی و قیم صدق می‌کند. در قرآن نیز این گونه تعبیرها دیده می‌شود؛ از جمله زکریا از خداوند می‌خواهد: وَإِنِّي خِفْتُ الْمَوَالِيَ مِن وَرَائِي وَكَانَتِ امْرَأَتِي عَاقِرًا فَهَبْ لِي مِن لَّدُنكَ وَلِيًّا يَرِثُنِي وَيَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا [۲] در حالی که روشن است مقصود از "ولی" در این‌جا سرپرستی برای بعد از مرگ منظور است[۳]؛ افزون بر این‌که بر اساس دلیل‌های بسیاری، امام علی (ع) در زمان حیات پیامبر (ص) دارای ولایت بوده است؛ امّا این سرپرستی عنوان خلافت داشته؛ یعنی در غیاب پیامبر، علی جانشین حضرت بود؛ چنان‌که هارون در حیات حضرت موسی (ع) خلیفه وی بود و بر اساس حدیث منزلت، تمام منزلت‌های هارون نزد موسی برای علی (ع) نزد پیامبر (ص) ثابت است[۴]»[۵].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. التفسیر الکبیر، ج‌۱۲، ص‌۲۸.
  2. و من از وارثان پس از خویش در هراسم و زنم نازاست؛ بنابراین از نزد خویش به من وارثی ببخش! (همان) که از من و از خاندان یعقوب میراث می‌برد و پروردگارا! او را پسندیده گردان؛ سوره مریم، آیه: ۵- ۶.
  3. نمونه، ج‌۴، ص‌۴۳۰.
  4. امامت و عصمت امامان در قرآن، ج‌۳، ص‌۴۲.
  5. خراسانی، علی، مقاله آیه ولایت، منتشر شده در دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱، ص۴۳۰ - ۴۳۶.