بحث:تجارت

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

  1. ﴿قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ[۱]
  2. ﴿وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ[۲]

نکات

در این دو آیه مطالب زیر به دست می‌آید:

  1. علاقه به تجارت در حد ترجیح آن بر خدا و رسول و جهاد در راه خداوند سبب فسق انسان، و محرومیت از هدایت الهی: ﴿وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ[۳]» و در پی دارنده تهدید خداوند اعلان شده است: ﴿فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ[۴]
  2. مسلمانان صدر اسلام از سوی خداوند به سبب ترک پیامبر در حال ایراد خطبه‌های نماز برای تجارت و یا تماشای لهو نکوهش شده‌اند. ﴿وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ[۵][۶].

بیع

از آیه شریفه ﴿أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا[۷] فهمیده می‌شود که ربا و بیع دو نوع عملاقتصادی است. که یکی را شارع تحریم کرده و دیگری را تحلیل فرموده است.ربا بیع نیست و بیع ربا نیست، هر کدام نوعی عملاقتصادی است.ربا اسم زیاده است نه اسم بیع ربوی[۸]. بیع اجراء صیغه نیست، عمل معاوضه است [۹].

بیع، تملیک است و اخراج از ملکیت خود و داخل کردن در ملکیت غیر[۱۰]. این است که جنسی را به مثل خودش ولی با زیاده خرید و فروش کنند. اگر جنس با برابر خودش معامله شود جایز است ولی با زیاده اگر معامله شود، این البته قرض نیست، بیع و معامله است ولی معامله ربوی است و جایز نیست، حرام است[۱۱].

حقیقت بیع عبارت است از نوعی کار که آن کار عبارت است از تصدی توزیع[۱۲].

بیع عبارت است از نوعی کار و سرمایه که هرگز سود ندارد[۱۳].

بیع شرط

صورت بیع شرط از این قرار است که قرض گیرنده خانه یا ملک دیگر خود را به قیمتی کمتر از قیمت واقعی آن می‌فروشد به شرط خیار فسخ در رأس اجل مقرّره، سپس همان ملک را از خریدار اجاره می‌کند. در حقیقت اجاره پول به صورت اجاره خانه در می‌آید[۱۴].

بیع متاعی

فرد وقتی می‌خواهد قرض ربوی بگیرد متاعی را به بیشتر از قیمت عادله‌اش می‌خرد یا به کمتر از قیمت عادله می‌فروشد یا صلح می‌کند به شرط آنکه مبلغی هم طرف معامله به وی قرض بدهد. و هم‌چنین در بیع ربوی. (مجموعاً شش قسم است)[۱۵].

بیع و اجاره

یک وقت کار را انسان یکجا به دیگری منتقل می‌کند، این می‌شود بیع. یک وقت هم انسان کار را تدریجاً منتقل می‌کند، چون این کار به تدریج مستهلک می‌شود و از بین می‌رود. وقتی که انسان کار را تدریجاً به دیگری منتقل می‌کند اسمش می‌شود اجاره[۱۶].[۱۷]

منابع

پانویس

  1. «بگو اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و دودمانتان و دارایی‌هایی که به دست آورده‌اید و تجارتی که از کساد آن بیم دارید و خانه‌هایی که می‌پسندید از خداوند و پیامبرش و جهاد در راه او نزد شما دوست‌داشتنی‌تر است پس چشم به راه باشید تا خداوند» سوره توبه، آیه ۲۴.
  2. «و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۱۱.
  3. «این (روش) نزدیک‌تر است به اینکه گواهی دادن را درست به جای آورند یا بترسند که سوگندهایی جایگزین سوگندهای آنان شود و از خداوند پروا کنید و گوش فرا دهید و خداوند گروه نافرمانان را راهنمایی نمی‌کند» سوره مائده، آیه ۱۰۸.
  4. «بگو اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و دودمانتان و دارایی‌هایی که به دست آورده‌اید و تجارتی که از کساد آن بیم دارید و خانه‌هایی که می‌پسندید از خداوند و پیامبرش و جهاد در راه او نزد شما دوست‌داشتنی‌تر است پس چشم به راه باشید تا خداوند» سوره توبه، آیه ۲۴.
  5. «و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۱۱.
  6. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۲۷۵.
  7. «در حالی که خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.
  8. مسأله ربا، ص۲۳۸.
  9. مسأله ربا، ص۲۶۹.
  10. مسأله ربا، ص۷۰.
  11. مسأله ربا، ص۷۷.
  12. مسأله ربا، ص۹۹.
  13. مسأله ربا، ص۱۰۹.
  14. مسأله ربا، ص۲۰۸.
  15. مسأله ربا، ص۲۰۸.
  16. مسأله ربا، ص۱۰۰.
  17. زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۲۰۰.

احکام المعاملات همام

  • الفصل الأول: عقد البیع
  • المبحث الأول: أرکان البیع
  • المطلب الأول: الصیغة (الإیجاب والقبول)
  • الفرع الأول: رضا العاقدین
  • الفرع الثانی: البیع بالمعاطاة
  • الفرع الثالث: البیع بالکتابة والمراسلة
  • الفرع الرابع: البیع بالإشارة
  • الفرع الخامس: اتحاد المجلس
  • المطلب الثانی: العاقدان
  • الفرع الأول: اشتراط العقل فی العاقدین
  • المسألة الأولی: بیع المجنون
  • المسألة الثانیة: بیع السکران
  • المسألة الثالثة: بیع السفیه
  • الفرع الثانی: اشتراط البلوغ
  • المسألة الأولی: بیع الصبی الممیز وغیر الممیز
  • الفرع الثالث: اشتراط الحریة
  • المسألة الأولی: بیع العبد المأذون له وغیر المأذون له
  • الفرع الرابع: اشتراط الاختیار
  • المسألة الأولی: بیع المکرَه
  • المسألة الثانیة: بیع الإمام علی الناس أموالهم
  • الفرع الخامس: اشتراط الإسلام
  • المسألة الأولی: بیع المصحف لغیر المسلم
  • المسألة الثانیة: البیع والشراء من الحربی
  • المسألة الثالثة: البیع والشراء من الذمی والمستأمن وأهل الهدنة
  • المطلب الثالث: المعقود علیه
  • الفرع الأول: الثمن
  • المسألة الأولی: شروط الثمن وما یصلح ثمناً فی البیع
  • الفرع الثانی: المبیع
  • المسألة الأولی: من شروط المبیع کونه مالاً متقوماً عرفاً وشرعاً
  • المسألة الثانیة: من شروط المبیع کونه موجوداً حال العقد
  • المسألة الثالثة: من شروط المبیع کونه طاهراً
  • المسألة الرابعة: من شروط المبیع کونه مقدوراً علی تسلیمه
  • المسألة الخامسة: من شروط المبیع کونه مملوکاً لمن یلی العقد
  • المسألة السادسة: من شروط المبیع کونه معلوماً لکل من العاقدین
  • الفرع الثالث: حکم توابع المبیع
  • المبحث الثانی: أقسام البیع
  • المطلب الأول: أقسام البیع باعتبار المبیع
  • الفرع الأول: بیع السّلَم
  • الفرع الثانی: بیع الصرف
  • الفرع الثالث: بیع المقایضة
  • المطلب الثانی: أقسام البیع باعتبار طریقة تحدید الثمن
  • الفرع الأول: بیع المزایدة
  • الفرع الثانی: بیوع الأمانة (المرابحة، التولیة، الوضیعة)
  • المسألة الأولی: المرابحة البسیطة والمرکبة (المرابحة للآمر بالشراء)
  • المسألة الثانیة: التولیة
  • المطلب الثالث: أقسام البیع باعتبار کیفیة الثمن
  • الفرع الأول: منجز الثمن
  • الفرع الثانی: مؤجل الثمن
  • المسألة الأولی: مؤجل مع تقسیط الثمن (البیع بالتقسیط)
  • الفرع الثالث: مؤجل المثمن
  • المطلب الرابع: أقسام أخری للبیع
  • الفرع الأول: بیع العربون
  • الفرع الثانی: بیع الشیء مع استثناء جزء معلوم منه
  • الفرع الثالث: البیع علی البرنامج
  • المبحث الثالث: أسباب النهی عن بعض البیوع
  • المطلب الأول: أسباب النهی المتعلقة بمحل العقد فی البیوع
  • الفرع الأول: أن یکون المعقود علیه معدوماً حین العقد
  • المسألة الأولی: بیع المضامین
  • المسألة الثانیة: بیع الملاقیح
  • المسألة الثالثة: بیع حَبِل الحَبَلة
  • المسألة الرابعة: بیع عَسْب الفَحْل
  • الفرع الثانی: أن لا یکون المعقود علیه مالاً
  • المسألة الأولی: بیع المیتة
  • المسألة الثانیة: بیع الدم المسفوح
  • المسألة الثالثة: بیع الحر
  • الفرع الثالث: أن لا یکون المعقود علیه متقوماً
  • المسألة الأولی: بیع الخمر
  • المسألة الثانیة: بیع الخنزیر
  • المسألة الثالثة: بیع النجس
  • المسألة الرابعة: بیع عظام المیتة وجلدها وصوفها وریشها وحافرها
  • المسألة الخامسة: بیع الکلب
  • المسألة السادسة: بیع ما لا ینتفع به
  • المسألة السابعة: بیع آلات اللهو والمعازف والمغنیات
  • الفرع الرابع: أن لا یکون المبیع مملوکاً للبائع أو موکّله أو مولّیه
  • المسألة الأولی: النهی عن بیع ما لیس عند الإنسان وما لم یقبضه أو ینقله من مکانه
  • المسألة الثانیة: بیع الکلأ فی منابته والماء فی منابعه والطیر فی الهواء والسمک فی الماء
  • المسألة الثالثة: بیع أراضی بیت المال وأراضی الوقف
  • المسألة الرابعة: بیع ما فی بطون الأنعام وما فی ضروعها
  • المسألة الخامسة: بیع المغانم ما لم تقسم وبیع الصدقات ما لم تقبض وبیع الهبة قبل قبضها
  • الفرع الخامس: أن لا یکون المبیع مقدور التسلیم
  • المسألة الأولی: بیع العبد الآبق والحیوان الضال
  • المطلب الثانی: الأسباب التی تتعلق بلازم العقد
  • الفرع الأول: أسباب النهی المتعلقة بالربا
  • المسألة الأولی: بیع العینة
  • المسألة الثانیة: بیع المزابنة
  • المسألة الثالثة: بیع المحاقلة
  • المسألة الرابعة: بیع العرایا
  • المسألة الخامسة: بیع العربون
  • المسألة السادسة: بیع الطعام حتی یجری فیه الصاعان (یدخل فیه القبض)
  • المسألة السابعة: بیع الکالیء بالکالیء
  • المسألة الثامنة: بیع اللحم بالحیوان
  • المسألة التاسعة: بیع وسلف
  • المسألة العاشرة: بیع وشرط
  • المسألة الحادیة عشرة: بیع المثل من غیر تساو
  • المسألة الثانیة عشرة: بیعتان فی بیعة
  • الفرع الثانی: أسباب النهی المتعلقة بالغَرَر
  • المسألة الأولی: بیع الحصاة
  • المسألة الثانیة: بیع الملامسة
  • المسألة الثالثة: بیع المنابذة
  • المسألة الرابعة: بیع الجنین وهو فی بطن أمه
  • المسألة الخامسة: بیع الثمر قبل أن یبدو صلاحه
  • المسألة السادسة: بیع السنین (المعاومة)
  • المسألة السابعة: بیع السمک فی الماء
  • المسألة الثامنة: بیع اللبن فی الضرع
  • المسألة التاسعة: بیع الصوف علی الظهر
  • المسألة العاشرة: بیع السمن فی اللبن
  • المسألة الحادیة عشرة: الثنیا (الاستثناء المجهول فی البیع)
  • المسألة الثانیة عشرة: بیع المصراة
  • المطلب الثالث: أسباب النهی غیر العقدیة
  • الفرع الأول: ما یؤدی إلی تضییق أو إیذاء أو ضرر مادی أو معنوی
  • المسألة الأولی: بیع المسلم علی بیع أخیه
  • المسألة الثانیة: سوم المسلم وشراؤه علی شراء أخیه
  • المسألة الثالثة: بیع السلاح لأهل الحرب أو فی زمن الفتنة بین المسلمین
  • الموضوع المسألة الرابعة: الغبن
  • المسألة الخامسة: التفرقة بین الأم وبین ولدها فی بیع الرقیق
  • المسألة السادسة: بیع العصیر أو العنب لمن یتخذه خمراً
  • المسألة السابعة: بیع ما یقصد به فعل محرم
  • المسألة الثامنة: النجش
  • المسألة التاسعة: تلقی الجلب أو الرکبان أو السلع
  • المسألة العاشرة: بیع الحاضر للبادی
  • المسألة الحادیة عشرة: الاحتکار
  • المسألة الثانیة عشرة: بیع فضل الماء
  • الفرع الثانی: الأسباب التی تؤدی إلی مخالفة دینیة أو عبادیة محضة
  • المسألة الأولی: بیع المصحف للکافر
  • المسألة الثانیة: بیع التمائم وبیع عمل الکهان والسحرة والدجالین
  • المسألة الثالثة: بیع الأصنام والتماثیل والتصاویر
  • المبحث الرابع: الاختلاف بین العاقدین فی عقد البیع
  • المبحث الخامس: الخیارات فی عقد البیع
  • المطلب الأول: خیار الشرط فی البیع
  • المطلب الثانی: خیار العیب فی البیع
  • المطلب الثالث: خیار الرؤیة فی البیع
  • المطلب الرابع: خیار المجلس
  • المطلب الخامس: الخیار بعد وجوب العقد
  • المبحث السادس: الأخلاق والقیم التجاریة
  • المطلب الأول: الأمانة والصدق
  • المطلب الثانی: الابتعاد عن المحرمات
  • المطلب الثالث: عدم الغش والتغریر
  • المطلب الرابع: عدم الحلف والمماطلة
  • المطلب الخامس: السماحة وحسن القضاء والإقتضاء
  • المطلب السادس: عدم البیع علی بیع الغیر
  • المطلب السابع: عدم الاستغلال والاحتکار
  • المطلب الثامن: عدم التفریق بین الجاریة وولدها فی البیع
  • المبحث السابع: الشروط فی عقد البیع
  • المبحث الثامن: قواعد البیوع
  • الفصل الثانی: عقد السّلَم
  • المبحث الأول: مشروعیة بیع السلم
  • المبحث الثانی: شروط السلم
  • المطلب الأول: شروط رأس مال السلم
  • الفرع الأول: کون رأس مال السلم معلوم الجنس والنوع والقدر والصفة
  • الفرع الثانی: ألا یجمع البدلین أحد وصفی علة ربا الفضل فی مال السلم
  • المطلب الثانی: شروط المسلم فیه فی بیع السلم
  • الفرع الأول: کون المسلم فیه معلوم الجنس والنوع والقدر والصفة
  • المسألة الأولی: السلم فی الحیوان
  • المسألة الثانیة: السلم فی الثیاب
  • المسألة الثالثة: السلم فی الفاکهة والخضروات
  • الفقرة الأولی: وضع الجوائح إذا أصیبت الثمار قبل أن یستلمها المشتری
  • المسألة الرابعة: السلم فی الحبوب
  • المسألة الخامسة: السلم فی الزیت
  • الفرع الثانی: کون المسلم فیه مؤجلاً إلی أجل معلوم
  • الفرع الثالث: کون المسلم فیه مقدور التسلیم عند محلّه
  • الفرع الرابع: ألا یکون فی بدلی المسلم فیه إحدی علّتی ربا الفضل
  • الفرع الخامس: ألا یکون المسلم فیه معیناً
  • المبحث الثالث: أهم الأحکام المترتبة علی السلم
  • المطلب الأول: استبدال المسلم فیه قبل قبضه
  • المطلب الثانی: إیفاء المسلم فیه