بحث:سوده بنت زمعه در قرآن

سوده و نزول برخی آیات قرآن

گفتنی است، شأن نزول تعدادی از آیات قرآن کریم درباره سوده می‌باشد. از جمله طبق نقل برخی از روایات، آیه شریفه: ﴿وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِنْ بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَإِنْ تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا﴾.

درباره سوده نازل شده است. و شأن نزولش این است که عایشه نقل می‌کند، سوده دختر زمعه، سالخورده شده بود و از سویی دیگر، به موقعیت من در نزد رسول خدا (ص) آگاه بود، ترسید که مبادا رسول خدا (ص) او را رها فرماید و چون می‌خواست جایگاه خود و عنوان همسری پیامبر (ص) را داشته باشد، به آن حضرت گفت: "ای رسول خدا! روزی که نوبت من است، از آن عایشه باشد و شما در این باره آزادی" و پیامبر قبول فرمود و در همین مورد آیه فوق نازل شد .

درباره آیه حجاب﴿وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي‏ جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَکَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلي‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَي اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ﴾. نیز آمده است که شبی سوده از منزل خود خارج شد و عمر که در مجلس بود، او را دید و گفت: "ای سوده تو را شناختم". بعد از این ماجرا آیه حجاب نازل شد.

در شأن نزول آیات سوره احزاب﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا * وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا * يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا * وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا﴾ نیز آمده است، همسران پیامبر (ص) بعد از پاره‌ای از غزوات که غنائم سرشاری در اختیار مسلمانان قرار می‌گرفت، تقاضای مختلفی از پیامبر (ص) در مورد افزایش نفقه و یا لوازم گوناگون زندگی داشتند. طبق نقل برخی از تفاسیر، سوده، دختر زمعه، هم بعد از یکی از غزوات مثل بقیة همسران، درخواستی داشت و آن گلیم خیبری بود. پیامبر (ص) از انجام این خواسته سرباز زد و یک ماه تمام از آنها کناره‌گیری نمود تا این که آیات نازل شد و به آنها هشدار داد که اگر زندگی پر زرق و برق دنیا را می‌خواهید، بروید و اگر به خدا و رسول و روز جزا دل بسته‌اید، بمانید.