تبری در فقه اسلامی

مقدمه

تبرّی اصطلاحی کلامی در برابر تولّی از آموزه‏‌های اسلام به‌ویژه نزد شیعه امامیّه است. تبرّی از ریشه «بَرَءَ» است. تبرّی ریشه در قرآن کریم دارد و «برائت» نام یک سوره قرآن است که با برائت خدا و پیامبرش از مشرکان آغاز می‏‌گردد. در روایات نیز بر اهمیّت مسئله تبرّی، فراوان تأکید شده است. در حدیثی از پیامبر اکرم (ص)، تبرّی از مهم‏ترین و استوراترین رشته‌‏های ایمان ذکر شده است^[۱] و در روایتی از امام صادق (ع) به وجوب برائت از مخالفان دین خدا و دوستانِ دشمنانِ خدا تصریح شده است^[۲] در روایتی دیگر از ایشان، حقیقت ایمان، تبرّی همراه با تولّی ـ که مفهوم متضاد و مخالف آن است ـ دانسته شده است^[۳].

دشمنان خدا عبارت‌اند از مشرکان، کافران و کسانی که منکر امامت و ولایت امامان معصوم (ع) هستند.

تبرّی از دشمنان خدا، واجب است^[۴]، بلکه از مهم‏ترین ارکان دین به شمار می‏‌آید^[۵] و تحقّق بخش ایمان (به معنای خاص آن) است^[۶]. تبرّی از اموری است که به محتضر و میّت، تلقین می‏‌شود^[۷] از اعمال شب و روز جمعه تبرّی از گمراهان و دشمنان اهل بیت (ع) است^[۸].^[۹]

منابع

هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت

پانویس

↑ وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۱۷۷.
↑ الإعتقادات فی دین الإمامیة، ص۸۶.
↑ بحار الأنوار، ج۶۶، ص۲۴۱.
↑ بدایع الکلام، ص۲۶۴؛ مرآة العقول، ج۸، ص۲۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۱۷۶؛ التعلیقة علی ‏المکاسب، ج۱، ص۲۳۲.
↑ مرآة العقول، ج۱۲، ص۱۱۴.
↑ البیان، ص۲۴۱.
↑ کشف‏ الغطاء، ج۲، ص۲۵۱ و ۲۸۹.
↑ الکافی فی الفقه، ص۱۵۳.
↑ هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، ص ۳۳۷.

[1] وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۱۷۷.

[2] الإعتقادات فی دین الإمامیة، ص۸۶.

[3] بحار الأنوار، ج۶۶، ص۲۴۱.

[4] بدایع الکلام، ص۲۶۴؛ مرآة العقول، ج۸، ص۲۵۹؛ وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۱۷۶؛ التعلیقة علی ‏المکاسب، ج۱، ص۲۳۲.

[5] مرآة العقول، ج۱۲، ص۱۱۴.

[6] البیان، ص۲۴۱.

[7] کشف‏ الغطاء، ج۲، ص۲۵۱ و ۲۸۹.

[8] الکافی فی الفقه، ص۱۵۳.

[9] هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، ص ۳۳۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]