تبری در معارف و سیره حسینی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث تبری است. تبری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تبری در لغت - تبری در قرآن - تبری در فقه اسلامی - تبری در فقه سیاسی - تبری در کلام اسلامی - تبری در جامعه‌شناسی اسلامی - تبری در معارف و سیره حسینی - تبری از دیدگاه اهل سنت - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

اسلام، دین تولّی و تبرّی است، در کنار محبت و دوستی با خاندان پیامبر و مودّت نسبت به آنان و سلام و درود، در زیارتنامه‌ها نسبت به اولیاء خدا، عنصر برائت و بیزاری و نفرت و نفرین نسبت به ظالمان و دشمنان حق است. بی‌تفاوت نبودن در برابر جنایتکاران و همسویی با رسول خدا، ایجاب می‌کند که یک شیعۀ عاشورایی نسبت به ستمگران، بغض و عداوت و تبرّی داشته باشد و کسانی را که قرآن لعن کرده است، مورد لعن قرار دهد. لعن، نشان اوج تنفّر و انزجار از چهره‌های ملعون است.

در لعنت‌ها و برائت‌هایی که در زیارت‌نامۀ شهدا و ائمّه آمده، با بیان زشتی‌ها، فسادها، تحریف‌ها، ستم‌ها، گردنکشی‌ها، صف آرایی در مقابل جناح حق، نپذیرفتن طاعت ائمّه و مخالفت با رهبران الهی آمیخته است و لعن آنان، طرد نمایندگان این خطّ در همیشه و همه جای تاریخ است.

در حادثۀ کربلا، کسانی در قتل دست داشتند، کسانی هم راضیان، ساکتان، هتک حرمت کنندگان، زمینه‌سازان، فرمانبرداران بوده‌اند و همه ملعون و مطرودند، و نیز آنان که حسین بن علی(ع) را خوار کردند و ندایش را شنیدند و پاسخ ندادند. در فراز دیگری پایه‌گذاران ظلم به اهل بیت، کنارزنندگان اهل بیت از جایگاه اصلی‌شان، قاتلان اهل بیت، زمینه‌سازان آن قتل، پیروان و هواداران قاتلان، لعنت شده‌اند: «اسْرَجَتْ وَ الْجَمَتْ وَ تَهَيَّأَتْ». در زیارتی، لعن بر ظالمین آل محمد، لعن بر ارواحشان، دیارشان و قبورشان شده است: «وَ الْعَنْ أَرْوَاحَهُمْ وَ دِيَارَهُمْ وَ قُبُورَهُمْ».

موالات با حسین و برائت از ظالمان به او، پایۀ تقرّب به خدا و رسول و امیر المؤمنین و فاطمه و حسن و حسین(ع) است: «يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ إِنِّي أَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى رَسُولِهِ وَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِلَى فَاطِمَةَ وَ إِلَى الْحَسَنِ وَ إِلَيْكَ بِمُوَالاتِكَ وَ بِالْبَرَاءَةِ مِمَّنْ أَسَّسَ أَسَاسَ ذَلِكَ...».

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا