تربُّص به حالت بی‌عملی سیاسی و اجتماعی و بی‌تحرکّی اطلاق می‌گردد و نسبت به امری که انتظار و توقع آن می‌رود، بار ارزشی می‌گیرد. در مواردی مؤمنان در انتظارنزولبلا بر کافران یا فرمانجهاد با آنها از سوی خداوند بودند: ﴿وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَنْ يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِنْ عِنْدِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا﴾[۵].
حالت تربُّص در مورد منافقان به حالت فرصت طلبی و ابن‌الوقتی اطلاق شده که گوشه‌گیری و بی‌عملی آنان را در جامعه نتیجه می‌دهد و قرآن کریم این سیاست را برملا می‌کند: ﴿الَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمْ فَإِنْ كَانَ لَكُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ وَإِنْ كَانَ لِلْكَافِرِينَ نَصِيبٌ قَالُوا أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُمْ﴾[۶][۷].
↑بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۳۳.
↑«اما شما خود را (با دورویی) به سختی افکندید و چشم به راه (شکست ما مؤمنان) بودید و تردید کردید و آرزوها شما را فریب داد» سوره حدید، آیه ۱۴.
↑«و برخی از تازیان بیابان‌نشین آنچه هزینه می‌کنند غرامت می‌شمارند و برای شما انتظار پیشامدها را می‌کشند» سوره توبه، آیه ۹۸.
↑«و ما برای شما انتظار داریم که خداوند شما را از سوی خویش یا به دست ما به عذابی دچار فرماید» سوره توبه، آیه ۵۲.
↑«آنان که چشم بر شما دارند، اگر از سوی خداوند پیروزی بهره شما گردد، می‌گویند: آیا با شما نبودیم؟ و اگر کافران را بهره‌ای باشد، می‌گویند آیا ما بر شما دست نیافته‌ایم؟» سوره نساء، آیه ۱۴۱.
تربص از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تربص در قرآن - تربص در حدیث - تربص در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط