تغافل

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

تغافل

یکی از معیارهای شایسته‌سالاری و شایستگی «تغافل» است. تغافل از ریشه «غفلت» است. غفلت ضدآگاهی و به معنای غافل بودن و نا آگاه بودن است. از نظر روایات اسلامی، غفلت در مسائل فردی و اجتماعی از رذایل اخلاقی می‌باشد. غفلت و ناآگاهی زیان‌بارترین دشمن انسان است. هیچ دشمنی به اندازه غفلت و بی‌خبری صدمه نمی‌زند. بسیاری از عقب‌ماندگی کشورها و یا جنگ‌های داخلی در آنها ریشه در همین اصل دارد. حضرت علی(ع) در این باره می‌فرماید: «الْغَفْلَةُ أَضَرُّ الْأَعْدَاءِ»؛ «غفلت زیان‌بارترین دشمنان است». بدین‌سان، باید از غفلت و ناآگاهی در رابطه با مسائل مختلف فردی و اجتماعی و به خصوص در رابطه با مدیریت به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی اجتناب ورزید.

بر خلاف غفلت، «تغافل» است. تغافل از ریشه غفلت بوده و به معنای تظاهر به غفلت و خود را ناآگاه نشان دادن است؛ مدیران و مسئولان در بسیاری از موارد، چه در زندگی خانوادگی و چه در زندگی اجتماعی از مسائلی که اهمیت چندانی ندارند، چشم پوشی می‌کنند و آنها را نادیده می‌گیرند. بدیهی است که اگر والدین به هر نوع رفتار و کردار فرزندانشان اشکال بگیرند، یا اگر مدیران به مسائل پیش پا افتاده به افراد سازمان اشکال بگیرند و با آنها گلاویز شوند، اولاً وقار و شخصیت خود را نزد فرزندان و افراد سازمان از دست داده و ثانیاً، آزادی افراد را سلب نموده و روح ابتکار و خلاقیت از آنان گرفته می‌شود؛ زیرا آنان هیچ‌گاه اجازه و جرئت نزدیک شدن به هیچ نوع کار را به خود نمی‌دهند و احتمال می‌دهند که مورد سرزنش والدین یا مدیران قرار گیرند. شایان ذکر است که تغافل، در برخوردهای اجتماعی نه تنها عیب نیست، بلکه یک هنر نیز هست، به ویژه در مدیریت یک امر ضروری و اجتناب ناپذیر به شمار می‌آید. حضرت علی(ع) در این باره می‌فرماید: «اشرف اخلاق الکریم تغافله عما یعلم»؛ «شریف‌ترین صفات شخص بزرگوار، تظاهر او به غفلت از چیزی است که می‌داند». حضرت در مورد دیگر می‌فرماید: «مِنْ أَشْرَفِ أَفْعَالِ الْكَرِيمِ غَفْلَتُهُ عَمَّا يَعْلَمُ‌»؛ «یکی از شریف‌ترین کارهای شخص بزرگوار غفلت نمودن اوست از چیزی که می‌داند». اصولاً تغافل نه تنها یکی از معیارهای شایستگی و همچنین یکی از ویژگی‌های انسان بزرگوار است، بلکه از آن رو که طبیعت زندگی در این جهان آمیخته با درد و رنج است، تغافل یکی از ضروریات زندگی این دنیا به شمار می‌آید. اساساً اگر داروی تغافل در زندگی مورد استفاده قرار نگیرد، زندگی گوارا نیست. از این روست که حضرت علی(ع) می‌فرماید: «کسی که در بسیاری از کارها تغافل نکند زندگی بر او ناگوار می‌گردد».

منابع

1. چناری، امید، وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی