جرباء

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

نام این مکان را که برخی با «ال» تعریف به صورت «الجرباء» خوانده‌اند،[۱] بر گرفته از واژه «الجرباء» - بیماری معروف شتران - است. این مکان با مکانی به نام أذرح - به مانند دجله و فرات - همیشه ملازم بوده، با ذکر نام یکی از آنان، معمولا مکان دیگر هم ذکر می‌‌شود. این دو موضع با فاصله سه میلی از همدیگر، اکنون دو روستا در مملکت پادشاهی اردنند در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهر معان. گفته شده که چون رسول خدا(ص) و یارانش در جریان غزوه تبوک (در سال نهم هجری)، به تبوک رسیدند، مردم أذرح و جرباء نزد ایشان رفتند و در ازای پرداخت جزیه با ایشان صلح کرد.[۲] حضرت نیز نوشته ای برای شان نوشت که تا دوران ابن اسحاق - سیره نویس شهیر - همچنان نزد ایشان باقی بود.[۳] یاقوت حموی نیز در تعریف و توضیح این مکان، جرباء را تأنیث الأجرب دانسته، آن را مکانی از نواحی عمان(در اردن) برشمرده در بلاد بلقاء شام[۴] و در نزدیکی جبال السراة. وی در ادامه با بیان این مطلب که این روستا از توابع أذرح بوده، در ذکر مهمترین وقایع تاریخی به وقوع پیوسته در آن، به انجام یافتن امر حکمین بین عمرو بن عاص و ابوموسی اشعری در أذرح و جرباء اشاره کرده است.[۵] وی همچنین، از وجود آبی متعلق به سعد بن مناة بن تمیم به نام «جرباء» در بین بصره و یمامه خبر داده است.[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. از جمله یاقوت حموی (معجم البلدان، ج۲، ص۱۱۸).
  2. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱؛ واقدی، المغازی، ج۳، ص۱۰۳۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۸۰.
  3. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۵۲۵.
  4. نیز ر. ک. بکری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۳۷۴.
  5. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۱۸. شعرای عرب در باب وقوع این حادثه در أذرح و جرباء اشعار بسیار سرودند و یاقوت حموی ابیاتی از آن را در کتابش نقل کرده است. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۱۳۰.
  6. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۱۸.
  7. بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۸۰-۸۱.