حرص در فقه اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

حرص‌ورزیدن نسبت به دنیا صفتی ناپسند است که در احادیث متعدد نکوهش شده و از ریشه‌‏های کفر،[۱] از نشانه‏‌های شقاوت انسان،[۲] سبب معصیت حضرت آدم و حوّا[۳] و دعوت کننده به ارتکاب گناهان[۴] شمرده شده است.

بنابر قول برخی از شرایط مرجع تقلید، علاوه بر عدالت، حریص نبودن بر دنیا است. بنابراین، تقلید از مجتهد حریص به دنیا جایز نیست. [۵]

حریص، از جمله افرادی است که مشورت با آنان مکروه است. [۶]

از آداب تجارت، میانه‌روی در کسب است؛ به گونه‏‌ای که نه سر از آزمندی در آورد و نه خود و خانواده‏‌اش در مضیقه قرار گیرند. [۷]

از اسباب تهمت که موجب عدم پذیرش گواهی شاهد می‏‌شود، حریص بودن وی بر ادای شهادت است؛ بدین معنا که پیش از درخواست قاضی مبادرت به ادای شهادت کند. در اینکه حرص بر ادای شهادت مطلقا موجب ردّ شهادت می‏‌شود یا تنها در حقوق متعلّق به مردم، نه حقّ الله، اختلاف است. [۸] برخی بر ردّ شهادت در حقّ النّاس اشکال کرده‏‌اند. [۹].[۱۰]

منابع

پانویس

  1. الکافی (کلینی)، ج۲، ص:۲۸۹
  2. الکافی (کلینی)، ج۲، ص:۲۹۰
  3. الکافی (کلینی)، ج۲، ص:۳۱۷
  4. الکافی (کلینی)، ج۸، ص:۱۹
  5. العروة الوثقی، ج۱، ص:۲۷؛ تحریر الوسیلة، ج۱، ص:۵
  6. وسائل الشیعة، ج۱۲، ص:۴۶
  7. تحریر الوسیلة، ج۱، ص:۵۰۱
  8. الدروس الشرعیة، ج۲، ص:۱۲۹؛ مسالک الافهام، ج۱۴، ص:۲۱۴؛ مفاتیح الشرائع، ج۳، ص:۲۸۰ ـ ۲۸۱
  9. مجمع الفائدة، ج۱۲، ص:۴۰۰.
  10. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۳، صفحه ۲۸۴.