حضرت آدم در علوم قرآنی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

«آدم» یا «ابوالبشر» نخستین انسان و پدر همه مردمان است. درباره آفرینش و زندگانی او، در دین‌های سه‌گانه یهود، مسیحیت و اسلام روایات و داستان‌های همسان و همانندی آمده و این همسانی و همانندی از آن رو است که مبدأ وحی در این سه دین، یکی است.

کلمه "آدم" ۲۵ بار در قرآن کریم آمده است. این کلمه از واژه عبری "ادم" گرفته شده است؛ ولی ریشه اصلی آن در زبان عبری به درستی معلوم نیست. در هر حال، معنای "خاکی بودن" (خلقت از خاک) و نیز رنگ "سرخ" در آن اشراب شده است. در زبان عربی نیز ریشه "ادم" کاربرد گسترده‌ای دارد.

قرآن کریم در سوره‌های: بقره، اعراف، حجر، طه و ص، قصه خلقت آدم را بیان و در سوره‌های بنی‌اسرائیل و کهف نیز به آن اشاره کرده است.

زندگانی آدم در قرآن مجید به سه دوره تقسیم می‌شود:

  1. دوره‌ای که در بهشت با آسایش و آرامش همراه جفت خویش می‌زیسته و بار مشقتی بر دوش نداشته و وسوسه‌ای به خاطر راه نمی‌داده است؛
  2. زمانی که دچار وسوسه ابلیس شد و به تصور آنکه خوردن میوه درخت مخصوص سبب خلود او خواهد شد، مذاق خود را با آن میوه آشنا کرد و گرفتار نتایج وخیم وسوسه شیطانی شد؛
  3. هنگامی که آدم در زمین به وظیفه خلافتی که خداوند بر عهده‌اش گذاشته است عمل می‌کند و به آبادی زمین می‌پردازد و چون تکالیف ناشی از مقام ربوبیت را تشخیص داده و با طیب خاطر پذیرفته است، توبه‌اش در درگاه الهی قبول می‌شود و بر اثر پیروی از هدایت پروردگار و راهنمایی عقل خویش به سعادت ابدی می‌رسد و شایسته سکونت در بهشت برین می‌گردد[۱].[۲]

منابع

پانویس

  1. موسوی بجنوردی، محمد کاظم، ۱۳۲۱؛ دائرة المعارف بزرگ اسلامی؛ جلد۱؛ ص (۱۷۲-۱۹۲)؛ خزائلی، محمد، ۱۲۹۲-۱۳۵۳؛ اعلام القرآن؛ ص (۱۷-۵۴)؛ قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷؛ قاموس قرآن؛ جلد۱؛ صفحه ۳۸؛ رسولی، هاشم، ۱۳۱۱ -؛قصص قرآن؛ جلد۱؛ صفحه ۱؛ هاکس، جیمز؛ قاموس کتاب مقدس؛ صفحه ۲۵.
  2. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص ۳۸۳۴.