خروج دابة الارض چیست؟ (پرسش)

خروج دابة الارض چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

خروج دابة الارض چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«خروج دابة الارض به معنای بیرون آمدن جنبده زمین است که در قرآن درباره آن آمده است: ﴿وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ﴾.

قرآن این مسئله را بر اجمال و ابهام نهاده، ولی با روایات اسلامی و سخنان مفسران بحث‌های فراوانی شده که می‌رساند: این پدیده مربوط به علایم ظهور نیست، بلکه از اشراط الساعة یعنی از نشانه‌های نزدیک شدن قیامت است که روایات فراوانی در این باره در کتب اهل سنت و شیعه آمده است و در یک جمع‌بندی می‌توان گفت: از نظر شیعه دابة الارض انسان است، اما در نگاه اهل سنت طبق تعدادی از گزارش ها، حیوانی عجیب الخلقه است و این پدیده بعد از ظهور امام مهدی (ع) صورت می‌گیرد که در روایات به رجعت امیرمؤمنان (ع) اشاره شده است.

از امام صادق (ع) نقل شده اشت که فرمود: در حالی که امیرمؤمنان (ع) در مسجد خوابیده بود، پیامبر (ص) نزد او آمدند و علی (ع) را با پای مبارکش حرکت دادند و فرمودند: "برخیز ای جنبده الهی".

کسی از یاران پیامبر (ص) عرض کرد: ای رسول خدا! آیا ما حق داریم یکدیگر را به چنین اسمی فرا بخوانیم؟ پیامبر (ص) فرمود: نه، این نام مخصوص اوست و او همان جنبده زمین است که خداوند در قرآن فرموده هنگامی که فرمان عذاب آن‌ها برسد، جنبده‌ای را از زمین بر آن‌ها خارج سازیم که با ایشان سخن بگوید که مردم به آیات ما ایمان نمی‌آورند. سپس حضرت فرمودند: ای علی! در آخر الزمان خداوند تو را در بهترین صورت زنده می‌کند و وسیله‌ای در دست توست که دشمنانت را با آن نشانه می‌گذاری.

در روایت دیگری از امام صادق (ع) نقل شده که مردی به عمار یاسر گفت: آیه‌ای در قرآن است که فکر مرا پریشان ساخته و مرا در شک انداخته است. عمار گفت: کدام آیه؟ گفت: آیه ﴿وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ﴾؛ این کدام جنبنده است؟

عمار گفت: به خدا سوگند روی زمین نمی‌نشینم، غذا نمی‌خورم و آبی نمی‌نوشم تا دابة الارض را به تو نشان دهم. پس همراه آن مرد خدمت حضرت علی (ع) آمد، در حالی که حضرت غذا می‌خورد. هنگامی که چشم امام (ع) به عمار افتاد، فرمود: بیا. عمار آمد و نشست و با امام غذا خورد. آن مرد سخت در تعجب فرو رفت و ناباورانه به این صحنه نگریست؛ چراکه عمار به او قول داده بود و قسم خورده بود تا به و عده‌اش و فا نکند، غذا نخورد. گویی قول و قسم خود را فراموش کرده است.

هنگامی که عمار برخاست و با حضرت علی (ع) خداحافظی کرد، آن مرد رو به او کرد و گفت: عجیب است؛ تو سوگند یاد کردی که غذا نخوری و آب ننوشی و بر زمین ننشینی، مگر این که دابة الارض را به من نشان دهی. عمار گفت: من او را به تو نشان دادم، اگر فهمیدی».