رابطه جامعه‌شناسی با علم سیاست چیست؟ (پرسش)
| رابطه جامعه‌شناسی با علم سیاست چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی |
| مدخل اصلی | علم سیاست |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
رابطه جامعه‌شناسی با علم سیاست چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین علی اصغر نصرتی در کتاب «نظام سیاسی اسلام» در این‌باره گفته است:
«از منظر علمای جامعه‌شناسی، باید علم سیاست را یکی از رشته‌های جامعه‌شناسی به حساب آورد. زیرا:
اولاً: روش‌های مطالعه و تحقیق پیرامون مسائل جامعه‌شناسی در علم سیاست نیز به کار گرفته می‌شود.
ثانیاً: جامعه‌شناسی، رفتار سیاسی افراد و گروه‌ها را به عنوان بخشی از رفتار گروهی مطالعه می‌کند.
ثالثاً: سیاست یکی از انواع روابط اجتماعی است که به دلیل وسعت موضوعی به صورت یک رشته جداگانه درآمده است.
وابستگی علم سیاست به جامعه‌شناسی تا آنجاست که اگر سیاست‌شناس از روش پژوهش و دستاوردهای جامعه‌شناسی بی‌اطلاع باشد، نمی‌تواند موفقیت چشمگیری در صحنه مطالعات سیاسی داشته باشد؛ اما به شکل کامل به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های جامعه‌شناسی تعریف نمی‌شود؛ چون در عین حالی که این دو به هم وابسته و جدایی‌ناپذیرند، دارای تفاوت‌هایی نیز هستند که آنها را از یکدیگر متمایز می‌سازد. جامعه‌شناسی به جامعه با نظر فراگیر نگاه می‌کند و دولت را از آن جهت که جزئی از جامعه است، مورد مطالعه قرار می‌دهد و نیز با آن برخوردی عام دارد؛ اما در علم سیاست، جامعه از نقطه نظر تنظیم، اداره و سرپرستی آن موردتوجه قرار می‌گیرد و دولت مهم‌ترین نهادی است که در جامعه ظهور پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، جامعه‌شناسی واقعیت‌های مربوط به سازمان و فعالیت‌های دولت را از علم سیاست به امانت می‌گیرد.
بنابراین می‌توان جامعه‌شناسی و سیاست را در علم مکمل یکدیگر دانست؛ یعنی نظریه رسمی جامعه‌شناسی به ناچار در جایی پایان می‌پذیرد که نظریه رسمی نظام سیاسی آغاز می‌شود. با این حال اگر این علوم با دامنه‌های تعریف شده، به صورت مستقل در نظر گرفته شوند، بسیاری از مفاهیم به شکل خام و نیمه‌تمام بررسی خواهند شد؛ بنابراین مطالعات و پل‌های میان‌رشته‌ای ضرورت پیدا می‌کند. در این مقوله جامعه‌شناسی سیاسی رشته علمی میان‌بری است که می‌خواهد ره یافت‌های جامعه‌شناختی و سیاسی را باهم پیوند دهد[۱]»[۲]
منبع‌شناسی جامع فقه سیاسی
پانویس
- ↑ رجوع کنید به: بنیادهای علم سیاست، ص۶۶؛ ابوالحمد، عبدالحمید، مبانی سیاست، ص۵۵؛ سید جلال‌الدین مدنی، مبانی و کلیات علوم سیاسی، ص۴۸.
- ↑ نصرتی، علی اصغر، نظام سیاسی اسلام، ص ۳۶.