رذل در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

صاحب اوصاف پست و رذیله. در مقابل "فضیلة" یعنی اوصاف پسندیده و نیکو[۱]. "رذل" در اصل به معنای پست و دُون از هر چیزی[۲].

﴿قَالُوا أَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الْأَرْذَلُونَ[۳].

مراد از اراذل طبقه‌ای از جامعه هستند که از فضایل دور هستند، موقعیت و عناوین اجتماعی ندارند و طبقات پایین اجتماعی و فرودست را تشکیل می‌دهند.

ثروتمندان قوم حضرت نوح (ع) طبقه فرودست و پایین جامعه را که از نظر مالی و امکانات رفاهی در سختی و فقر و تنگدستی بودند، با لقب اراذل می‌خواندند. آنها شرافت و کرامت را در اموال، فرزندان، تخصص، حرفه و صنعت‌گری می‌دانستند[۴]. اسلام این معیارها را به هم ریخت و فضیلت را بر تقوا و ایمان بنا نهاد: ﴿إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۴، ص۱۱۳.
  2. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۱۸۰.
  3. «گفتند: آیا (سخن) تو را باور کنیم در حالی که مردم فروپایه‌تر، از تو پیروی می‌کنند؟» سوره شعراء، آیه ۱۱۱.
  4. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۹، ص۱۸۶.
  5. «گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست» سوره حجرات، آیه ۱۳.
  6. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۰۵-۳۰۶.