ریا در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ریا است. ریا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: نفی ریا در قرآن - ریا در حدیث - ریا در نهج البلاغه - ریا در اخلاق اسلامی - ریا در معارف دعا و زیارات - ریا در معارف و سیره سجادی - ریا در جامعه‌شناسی اسلامی - ریا در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
یکی از رذایل اخلاقی ریاء است که در فارسی “ریا” خوانده و نوشته می‌شود. ریا یعنی انجام دادن کاری نیک که شخص فقط برای تظاهر در مقابل دیگران انجام می‌دهد[۱]. بنابراین ریا به کارهایی که ظاهری نیک و پسندیده دارد اما در انجام آنها قصد خالصانه برای خدا وجود ندارد، گفته می‌شود. خداوند متعال در قرآن کریم این کار ناپسند را خوش نداشته و در مذمت آن این‌گونه می‌فرماید: ﴿وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ...﴾[۲].
امام سجاد (ع) در نیایش‌های خود در صحیفه دوبار از این صفت رذیله یاد می‌کند. ابتدا مرزبانان را که حافظان امنیت حکومت اسلامی اند از این خُلق ناپسند برحذر داشته و از خدا این چنین می‌خواهد: «وَ اعْزِلْ عَنْهُ الرِّيَاءَ»؛ «خدایا... آنان را از ریاکاری بر کنار دار»[۳].
از نگاه سید السّاجدین (ع) جایگاه دیگری که این خصلت زشت در آن امکان بروز بسیار دارد، عبادات است؛ لذا آن حضرت در نیایش خود این‌گونه عرضه می‌دارد: «ای خداوند،... از تو می‌خواهیم که این همه اعمال را از ریای ریاکاران و آوازه در افکندن آوازه‌افکنان دور نگه داری»[۴].[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم.
- ↑ «و آن کسان که دارایی‌های خود را برای نشان دادن به مردم، می‌بخشند.».. سوره نساء، آیه ۳۸.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌چهارم.
- ↑ التحقیق فی کلمات القرآن الکریم ج۴، حسن مصطفوی، بیروت، دارالکتب العلمیة، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، چاپ سوم؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین (ع)، الهادی، قم، ۱۴۱۸، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم.
- ↑ بهشتی، سید مهدی، مقاله «ریا»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۲۵۵.