سدین

این مدخل زیرشاخهٔ بحث سدین است. سدین از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سدین در قرآن - سدین در حدیث - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

...فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا.

وصف کوروش کبیر

«کوروش مردی شجاع و بی‌باک و عاقل و سیاستمدار و مدبر و عطوف و مهربان و جهانگیر و جهانداری بی‌نظیر بود و نه تنها اسباب افتخار ایرانیان بلکه نمونه کامل از یک نسل و نژاد سالم و نیرومند آریایی است و به همین جهت است که محققان غربی وی را بسیار ستوده و به نیکی یاد برده و به لقب بزرگ یا کبیر ملقب ساخته‌اند». برخی پژوهشگران با استفاده از ترجمه کتاب ذوالقرنین یا کوروش کبیر توسط استاد باستانی پاریزی نوشته‌اند. «دانشمند گران سنگ و پژوهشگر نامدار، روانشاد ابوالکلام آزاد، وزیر فرهنگ پیشین هند که در سال ۱۳۳۶ خورشیدی چشم از جهان فرو بست، گفت‌و‌گویی شیرین و تاریخی در سفرنگ تفسیر چند آیه از سوره کهف دارد که خود یک کتابی است. در این گفت‌و‌گوی دانشمندانه و بخردانه از روی روایت‌ها و آیه‌های تورات و قرآن و گفته‌های تاریخ نویسان دیرین و با یادکرد انگیزه‌های استوار و بسنده، روشن نموده است که ذوالقرنین آمده در قرآن، همان کورش بزرگ هخامنشی است».

معنای سدین

کلمه سد به معنای کوه و هر چیزی است که راه را بند آورد، و از عبور جلوگیری کند و گویا مراد به دو سد در این آیه دو کوه باشد و در جمله وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا مراد از من دُونِهِمَا نقطه‌ای نزدیک به آن دو کوه است.

جای مورد اشاره آیه

برخی از نویسندگان گفته‌اند برخی بر آنند که این سد پشت دریای روم، بین دو کوه که سلسله آنها به دریای اقیانوس منتهی می‌شود واقع است. یکی از مناطق محتمل سد ذوالقرنین، ترمذ در ازبکستان است... یکی از مناطق محتمل سد ذوالقرنین تاجیکستان است... برخی دیوار چین را سد ذوالقرنین دانسته‌اند و بسیاری تنگه داریال. بعضی نیز معتقدند سد دربند در کوه‌های قفقاز همان سد ذوالقرنین می‌باشد.

برخی نویسندگان نوشته‌اند: «جایی که در آیات فوق به آن اشاره شده است بین دو حائل عظیم در سر حد یا منتهای سرزمین ترکان، جایی نه چندان دور از آذربایجان و ارمنستان قرار دارد. طبری (مفسر قرآن) آن سد را حائلی بین دو چیز تعریف کرده است که همین دو کوه حائل بین آنها باشد. ساخت این سد به وسیله ذوالقرنین انجام شد تا از فساد و غارتگری قبایل یاجوج و مأجوج در شهرها و روستاهای واقع در همسایگی آنها جلوگیری نماید. گفته شده است سدین نزدیک «باب الابواب» (دربند) است. مرحوم صدرالدین بلاغی گفته است: مقصود از دو سد در این آیه تنگه‌ای در کوه‌های قفقاز است و در سمت راست قفقاز دریای خزر قرار دارد که راه قسمت شرقی آن را مسدود می‌سازد و در سمت چپ، دریای سیاه واقع است که قسمت غربی راه را مسدود می‌کند و در میان دو دریا سلسله کوه‌های بلندی است که به صورت دیواری طبیعی در آمده و با این ترتیب جز تنگه میان آن کوه‌ها راهی برای مهاجمین شمال باقی نگذاشته است. از مطالبی که در بالا نقل شد روشن می‌شود که «سدین» در «قفقاز» واقع است و جهت اخذ اطلاعات بیشتر به شرحی که در ذیل عبارت «ردم، سد، صدفین» آورده شده مراجعه گردد.

منابع

1. فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن