سنت از دیدگاه اصولیون اهل سنت به چه معناست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
سنت از دیدگاه اصولیون اهل سنت به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل اصلیسنت در اصول فقه
تعداد پاسخ۱ پاسخ

سنت از دیدگاه اصولیون اهل سنت به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اکبر ذاکری

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر ذاکری در کتاب «درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه» در این‌باره گفته‌ است:

«اصولیان عامه سنت را همانند علمای شیعه به قول و فعل و تقریر[۱] یا سکوت پیامبر (ص)[۲] یا چیزی که دیده و دانسته[۳] و پذیرفته و انکار نکرده، معنا کرده‌اند. ابو الولید باجی مالکی (م۴۷۴ق) افعال پیامبر را دو قسم می‌داند: قسم اول: افعالی که پیامبر (ص) انجام می‌دهد و بیان برای احکام مجمل کتاب یا سنت است. قسم دوم: اعمالی که ابتدائاً انجام می‌دهد که دو نوع می‌باشد: یکی کارهای عادی مانند خوردن و آشامیدن، راه رفتن و پوشیدن لباس است. اینها دلالت بر اباحه دارد. برخی گفته‌اند دلالت بر استحباب دارد؛ مانند راه رفتن با نعلین یا خوردن با دست راست و مانند آن. نوع دوم مواردی است که در آن قصد قربت لازم و عبادت است که درباره دلالت آنها اختلاف شده است؛ اکثر مالکیه گفته‌اند بر وجوب و برخی گفته‌اند بر استحباب دلالت دارد و برخی توقف کرده‌اند[۴]. فخر رازی نیز چهار قول را درباره افعال پیامبر نقل کرده است: وجوب، استحباب، اباحه و توقف و دراین باره بحث کرده است[۵].

اهل سنت به مرور اجتهاد و علم اصول را رها کرده و سنت را تعمیم دادند. برخی افزون بر سنت پیامبر (ص)، سنت خلفای راشدین را جزو سنت معرفی کرده[۶] و جمعی گفته‌ها و رفتار تمام صحابه را در کتاب‌های روایی و سنن خویش نقل کرده و آن را سنت دانسته و به آنها استناد کرده‌اند[۷]»[۸].

پانویس

  1. ابوالولید سلیمان بن خلف قرطبی باجی، إحکام الفصول فی أحکام الأصول، ص۲۲۲: باب أحكام أفعال النبي (ص): السنة الواردة عن النبي على ثلاثة أضرب أقوال و أفعال و إقرار.
  2. ابوبکر محمد بن احمد سمرقندی، میزان الأصول، ص۴۱۹: السنة انواع ثلاثة؛ من حيث القول و من حيث الفعل و من حيث السكوت.
  3. ابن حزم، الإحکام فی أصول الأحکام، ج۱، ص۱۴۶: السنن تنقسم ثلاثة أقسام؛ قول النبي (ص) أو فعل منه أو شيء رآه و علمه فأقّر عليه و لم ينكره.
  4. ابوالولید سلیمان بن خلف قرطبی باجی، إحکام فی أحکام الأصول، ص۲۲۳.
  5. ابوعبدالله محمد بن عمر فخر رازی، المحصول فی علم الأصول، ج۱، ص۴۱۴ (دارالکتب العلمیه).
  6. شمس الدین محمد بن احمد ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۷، ص۱۱۶: بل السنة ما سنّه النبي (ص) و الخلفاء الراشدون من بعده.
  7. احمد نگری، جامع العلوم فی اصطلاحات العلوم، ج۲، ص۱۸۴: السنة في الشرع هي الطريقة المسلوكة الجارية في الدين من غير افتراض و لا وجوب سواء سلكها الرسول (ص) أو غيره ممن هو عَلَم في الدين: «سنت در شرع، راهِ رفته در دین است بدون اینکه واجب باشد، چه پیامبر (ص) آن را رفته باشد یا غیر او از کسانی که در دین بزرگ هستند».
  8. ذاکری، علی اکبر، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۵۲.