سیره اجتماعی پیامبر خاتم در رفق و مدارا چه بوده است؟ (پرسش)
| سیره اجتماعی پیامبر خاتم در رفق و مدارا چه بوده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ سیره اجتماعی معصومان |
| مدخل اصلی | رفق و مدارا - رفق و مدارا در معارف و سیره نبوی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
سیره اجتماعی پیامبر خاتم در رفق و مدارا چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره اجتماعی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره اجتماعی معصومان مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد برهانی در کتاب «سیره اجتماعی پیامبر اعظم» در این‌باره گفته است:
«نوجوانی نزد رسول خدا آمد و عرض کرد: به من اجازه زنا بده. وقتی اصحاب پیامبر (ص) این را شنیدند، بر سر نوجوان فریاد کشیدند: ساکت باش، این چه سخنی است! پیامبر به آن جوان فرمود: نزدیک آی. آن جوان نزدیک آمد و حضرت فرمود: هیچ دوست داری که کسی با مادرت یا خواهر، عمه، خاله یا سایر خویشان تو این عمل را انجام دهد؟ عرض کرد: نه. حضرت فرمود: دیگران همچنین دوست ندارند... سپس پیامبر دست خود را بر شانه جوان گذاشت و فرمود: خدایا! گناه این جوان را ببخشای و قلبش را پاکیزه گردان و شرم‌گاهش را در امان نگه دار. از آن پس، دیده نشد آن جوان به چنین کارهایی روی بیاورد[۱] نرم‌خویی پیامبر گرامی اسلام موجب تحولی عظیم در زندگی آن جوان گردید.
تجربه نشان داده است اگر کسی در برابر انسان، تندخویی کند، اما با نرم‌خویی طرف مواجه گردد این امر باعث تغییر موضع فرد تندخو می‌شود. امیر مؤمنان در یکی از سفارش‌های خود خطاب به فرزندش امام حسن (ع)چنین فرمود: هر کس با تو تندخویی کند، تو با نرمی و ملایمت پاسخ گوی، چه اینکه نرمی تو با وی بتواند به سرعت موضعش را تغییر دهد و او را با تو نرم و ملایم سازد[۲]. شاید دلیل این تغییر موضع تلافی و جبران کار طرف مقابل باشد. در قرآن کریم آمده است: آیا پاداش نیکی، جز نیکی است؟ ﴿هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ﴾[۳].
از سوی دیگر، گفته‌اند: الإنسان عبيد الإحسان.
در حدیثی از علی (ع) به این حقیقت اشاره شده که اگر کسی با اطرافیانش با نرم‌خویی برخورد کند، از محبت دائم بستگان خویش برخوردار می‌گردد[۴]. چنین فردی نزد خداوند محبوب است و پاداش بیشتری در انتظار او خواهد بود. رسول خدا فرمود: هر گاه دو نفر با هم ملاقات کنند، آن‌که با رفیق خودش با ملایمت و با نرمی رفتار کند، اجر و محبوبیت بیشتری نزد خداوند دارد: «مَا اصْطَحَبَ اثْنَانِ إِلَّا كَانَ أَعْظَمُهُمَا أَجْراً وَ أَحَبُّهُمَا إِلَى اللَّهِ أَرْفَقَهُمَا بِصَاحِبِهِ»[۵].»[۶]
منبع‌شناسی جامع سیره اجتماعی معصومان
پانویس
- ↑ با اندکی تغییر و تصرف، منتهی الامال، ص۶۰.
- ↑ «لِنْ لِمَنْ غَالَظَكَ فَإِنَّهُ يُوشِكُ أَنْ يَلِينَ لَكَ» (بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۶۸).
- ↑ «آیا پاداش نیکی، جز نیکی است؟» سوره الرحمن، آیه ۶۰.
- ↑ «مَنْ تَلِنْ حَاشِيَتُهُ يَسْتَدِمْ مِنْ قَوْمِهِ الْمَحَبَّةَ» (غرر الحکم، ص۲۵۰).
- ↑ جامع الاحادیث، ج۱۶، ص۴۸۸.
- ↑ برهانی، محمد جواد، سیره اجتماعی پیامبر اعظم، ص ۶۱.