طول عمر امام مهدی و ارتباط آن با زنده بودن حضرت الیاس و خضر و عیسی چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
طول عمر امام مهدی و ارتباط آن با زنده بودن حضرت الیاس و خضر و عیسی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

طول عمر امام مهدی و ارتباط آن با زنده بودن حضرت الیاس و خضر و عیسی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد علی رضایی اصفهانی

حجت الاسلام و المسلمین محمد علی رضایی اصفهانی، در کتاب «مهدویت» در این‌باره گفته است:

«یکی از مباحث مهم پیرامون شخصیت حضرت مهدی (ع)، طول عمر آن بزرگوار است، که برای هر کسی ممکن است این سؤال مطرح شود که چگونه حضرت مهدی (ع) فرزند امام حسن عسکری (ع) هستند و با بیش از هزار سال سن زنده می‌باشند. قرآن و روایات معصومین (ع) به پاسخ این پرسش اشاره کرده‌اند که به بیان برخی از آنها می‌پردازیم:

۱. عمر نوح (ع): قرآن کریم وقتی سخن از حضرت نوح (ع) به میان می‌آورد، می‌فرماید:

وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلاَّ خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ[۱]؛ "و به یقین نوح را به سوی قومش فرستادیم؛ و در [میان‏] آنان هزار سال جز پنجاه سال، درنگ کرد؛ و (سرانجام) سیلاب آنان را فراگرفت در حالی که آنان ستمکار بودند." بنابراین خداوند در قرآن کریم که سراسر نور و هدایت و راستی است می‌فرماید: "حضرت نوح ۹۵۰ سال بین قوم خود درنگ داشته و مردم را هدایت می‌کرد." و جای هیچ شکی نیست که چون قرآن عمر ۹۵۰ ساله را برای یک نفر تأیید کرده طولانی بودن عمر حضرت مهدی (ع) نیز قابل قبول خواهد بود.

۲. زنده بودن حضرت الیاس (ع): حضرت الیاس (ع) از رسولان الهی است که ۲ مرتبه هم در قرآن از ایشان یاد شده است[۲]. ایشان از پیامبران بنی اسرائیل و از اولاد هارون بن عمران بوده و عموزاده حضرت الیسع (ع) می‌باشد. الیسع (ع) همان یسع بن اخطوب بن عجوز است که الف و لام آن زائده و برای زینت است مانند الحسین، وی نیز از پیامبران بنی اسرائیل می‌باشد و حضرت الیاس (ع) هنگامی که به آسمان رفت حضرت الیسع (ع) را جانشین خود بین مردم قرارداد. از حضرت امام رضا (ع) حکایت شده که می‌فرمایند: الیسع همان کارهایی را که حضرت عیسی انجام می‌داد انجام داد، روی آب راه می‌رفت، مرده زنده می‌کرد، کر و لال شفا می‌داد ولی مردم او را خدا نخواندند[۳].

علامه مجلسی زنده بودن حضرت الیاس (ع) را از طریق ۲ روایت اعلام می‌کند:

  1. امام محمدتقی (ع) از امام صادق (ع) نقل می‌کنند که روزی پدرم امام محمدباقر در حال طواف بود که ناگاه با مردی برخورد کرد که چیزی به خود بسته بود و طواف پدرم را قطع نمود و آن حضرت را به خانه‌ای در جوار کوه صفا برد و مرا نیز طلب کرد و غیر از ما ۳ نفر کسی در آنجا نبود.]سؤالاتی پرسید و سخنانی میان آنها گذشت که می‌توانید به اصل حدیث مراجعه کنید[تا اینکه شمشیر خود را بیرون آورد و گفت: این هم یکی از آن شمشیرهایی است که در زمان حضرت مهدی (ع) کشیده خواهد شد؛ سپس گفت: منم الیاس و آنچه از تو پرسیدم همه را می‌دانستم و شما را می‌شناختم ولی می‌خواستم باعث قوت ایمان اصحاب تو شود و بعد ناپدید شد[۴].
  2. از حضرت امام حسن عسکری (ع) حکایت شده که پیامبر اکرم (ص) به زید بن ارقم سخنانی گفتند از جمله آنها این بود که فرمودند: حضرت خضر و حضرت الیاس در موسم حج همدیگر را ملاقات می‌کنند و زمانی که می‌خواهند از همدیگر جدا شوند فلان دعا را می‌خوانند و بعد از همدیگر جدا می‌شوند[۵].

۳. حضرت خضر (ع): ایشان از پیامبران مرسل می‌باشد که بر قومش مبعوث شد و معجزه اولش این بود که هرگاه بر چوبی خشک یا زمین بی‌سبزه‌ای می‌نشست فوراً چوب دارای برگ می‌شد و زمین سرسبز می‌شد و به همین خاطر او را "خضر" می‌گویند. خضر به معنای سبز و سبزه می‌باشد[۶]. نام اصلی و نسب او چنین است: "تالیا بن ملکان بن عابر بن ارفخشد بن سام بن نوح" و مدت عمر او حدود ۶ هزار سال تخمین زده شده است[۷].

طبق روایاتی که علامه مجلسی در بحارالانوار[۸] و حیوه‌القلوب[۹] آورده حضرت خضر (ع) به همراه حضرت ذوالقرنین (ع) که قرآن در اواخر سوره‌ کهف از او سخن به میان آورده به سوی ظلمات رفت و آب حیات خورد و تا دمیده شدن صور از دنیا نمی‌رود.

از امام رضا (ع) حکایت شده: حضرت خضر از آب حیات خورد و تا نفخ صور زنده است، نزد ما می‌آید و بر ما سلام می‌کند ما صدایش را می‌شنویم و خودش را نمی‌بینیم او در مراسم حج شرکت می‌کند و همه مناسک حج را انجام می‌دهد. در روز عرفه در سرزمین عرفات می‌ایستد و بر دعای مؤمنان آمین می‌گوید، خداوند به وسیله‌ او در زمان غیبت، از قائم ما رفع غربت می‌کند و به وسیله‌ او تنهایی و خلوتش را به انس تبدیل می‌کند[۱۰].

از امام صادق (ع) حکایت شده: ... اما آن بنده صالح خدا خضر، خداوند عمر او را نه به خاطر رسالتش طولانی کرده و نه به خاطر کتابی که بر او نازل کرده و... بلکه خدای جهان آفرین برای آن که اراده فرموده بود عمر گرامی قائم (ع) را در دوران غیبت او بسیار طولانی سازد و می‌دانست که بندگانش بر طول عمر او ایراد و اشکال خواهند نمود، به همین دلیل عمر این بنده صالح خویش "خضر" را طولانی ساخت که بدان استدلال شود و عمر قائم بدان تشبیه گردد و بدین وسیله اشکال و ایراد دشمنان و بد اندیشان باطل گردد[۱۱].

البته همانطور که از جزئیات زندگی حضرت مهدی (ع) اطلاعاتی در دست نداریم از زندگی حضرت خضر (ع) و الیاس (ع) و اینکه چگونه و کجا زندگی می‌کنند و به چه اعمالی مشغول هستند اطلاعاتی نداریم و ظاهراً این گونه مسائل جزء اسرار است و علم آن به ما واگذار نشده است.

۴. زنده بودن حضرت عیسی (ع): آنچه در مورد حضرت عیسی (ع) قطعی است و قرآن هم بدان تصریح دارد آن است که حضرت عیسی (ع) به دار آویخته نشده است و به تعبیر قرآن امر بر دشمنان آن حضرت مشتبه شد وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَكِن شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينًا[۱۲]؛ و (بخاطر) گفتارشان: "که ما، مسیح، عیسی پسر مریم، فرستاده خدا را کشتیم." (از رحمت خدا دور شدند.) و حال آنکه وی را نکشتند، و او را بر دار نیاویختند، و لکن (امر) بر آنان مشتبه شد. و قطعاً کسانی که در (باره قتل) او اختلاف کردند، از آن در شکند، و برای شان هیچ علمی به آن جز پیروی از گمان نیست. و یقیناً او را نکشتند؛

و آن که خداوند حضرت عیسی را به آسمان بالا برد بَل رَّفَعَهُ اللَّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا[۱۳]؛ "بلکه خدا او را به سوی خود، بالا برد؛ و خدا، شکست ناپذیری فرزانه است." که بسیاری از مفسرین این بالا رفتن حضرت عیسی (ع) را به صورت زنده می‌دانند نه این که حضرت عیسی (ع) از دنیا رفته باشد.

بلکه طبق احادیث، حضرت عیسی (ع) زمان ظهور حضرت مهدی (ع) هنگامی که مردم در بیت المقدس برای نماز صبح به امامت حضرت مهدی (ع) صف کشیده‌اند از آسمان فرود می‌آید و با حضرت بیعت می‌کند و امام زمان (ع) به حضرت عیسی می‌فرمایند: شما امام جماعت باشید که حضرت عیسی (ع) می‌فرماید نه هرگز! شما باید نماز را برای مردم بخوانید و همگی به شما اقتدا نمایند چرا که شما بنده‌ شایسته‌ خدا و حجت او هستید و خدا از شما خشنود است و من به عنوان وزیر شما مبعوث شده‌ام نه امیر[۱۴] و پس از فتح غرب توسط آن حضرت و اسلام آوردن بیشتر مردم آن سامان، حضرت عیسی (ع) رحلت نموده و حضرت مهدی (ع) و مسلمانان آشکارا بر پیکر مطهر ایشان نماز می‌گذارند تا مثل بار اول کسی سخن ناروا نگوید و او را خدا نداند. و در پارچه‌ای که دستباف مادرش حضرت مریم (س) است او را کفن نموده و کنار مزار مادرش او را دفن می‌کنند[۱۵].

در نتیجه حضرت عیسی (ع) نمرده بلکه زنده است و در آسمان به سر می‌برد که از چگونگی حیات حضرت در آسمان چهارم یا آسمانی دیگر و نحوه‌ زندگی ایشان اطلاعاتی در دست نیست.

نکته: در روایاتی بین زنده بودن حضرت الیاس (ع) و خضر (ع) با زنده بودن حضرت مهدی (ع) شباهت ذکر شده است اما روایتی که دلالت کند بر اینکه حضرت مهدی (ع) شبیه حضرت عیسی (ع) زنده است نداریم و اساساً چنین تشابهی غلط است چرا که زنده بودن حضرت عیسی (ع) با زنده بودن حضرت مهدی (ع) تفاوت دارد و نوع زنده بودن حضرت مهدی (ع) از نوع زنده بودن حضرت عیسی (ع) نیست. حضرت مهدی (ع) بین مردم زندگی می‌کنند نه اینکه به آسمان بالا رفته باشند. طبق روایت شخص امام از ما غائب است[۱۶]. در حدیث امام رضا (ع) آمده: "جسم او دیده نمی‌شود"[۱۷] یا در حدیث دیگر می‌فرماید: "مردم امامشان را گم می‌کنند. پس او در مراسم حج حاضر می‌شود و مردم را می‌بیند ولی آنان او را مشاهده نمی‌کنند"[۱۸]، اما حضرت عیسی (ع) در آسمان‌ها هستند نه در روی زمین و بین مردم.

۵. وجود افرادی با عمر طولانی: مانند:

  1. لقمان حکیم: ۴۰۰۰ سال؛
  2. لقمان بن عاد (ع): ۳۵۰۰ سال عمر داشته است؛
  3. نوح پیامبر (ع): ۲۵۰۰ سال عمر داشته است؛
  4. شیث فرزند آدم (ع): ۹۱۲ سال عمر داشته است؛
  5. حضرت آدم (ع): ۹۳۰ سال عمر داشته است؛
  6. حضرت ادریس (ع): ۸۶۲ سال عمر داشته است؛
  7. سلیمان نبی (ع): ۷۱۲ سال عمر داشته است؛
  8. سام پسر نوح (ع): ۶۰۰ سال عمر داشته است؛
  9. فرعون معاصر موسی: ۶۰۰ سال؛
  10. مریم مادر حضرت عیسی: ۵۰۰ سال؛
  11. سلمان فارسی: ۴۰۰ سال و افراد دیگر...[۱۹].

تذکر: امکان طول عمر از نظر علم و عقل از نظر علمی هیچ‌گونه قاعده و قانونی که مانع وقوع و تحقق عمر طولانی باشد، وجود ندارد.

"برنارد شو" می‌گوید: از اصول علمی ثابت نزد تمام دانشمندان "بیولوژی" آن است که عمر انسان ممکن نیست که برای او حد ثابتی باشد طول عمر مسئله‌ای است که حد نمی‌پذیرد[۲۰].

"فلوکر" فیزیکدان معروف می‌گوید: حدّ طبیعی عمر انسان ۶۰۰ سال است و "روجرپیکن" آن را ۱۰۰۰ سال می‌داند "دیمندوبرل" از اساتید دانشگاه "جونس هبکنس" می‌گوید: تمام اجزای اصلی انسان بدون استثناء با امتحان به اثبات رسیده که قابل خلود است و یا حداقل قابل عمری طولانی‌تر از این مقدار.

نتیجه آنکه: به استناد قرآن و روایات و شهادت تاریخ و علم و عقل هیچ منعی برای عمر طولانی نیست و امام زمان (ع) هم اکنون که سال ۱۴۲۸ قمری است، ۱۱۷۸ سال دارند و با اولیاء خاصی مانند حضرت خضر (ع) و الیاس (ع) ارتباط و انس دارند و هر یک از این اولیاء الهی به وظیفه‌ تعیین‌شده از طرف خداوند عمل می‌کنند. چنانچه حضرت عیسی (ع) در آسمان زنده است»[۲۱].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. عنکبوت / ۱۴.
  2. انعام / ۸۵ و صافات / ۱۲۳.
  3. بحارالانوار، ج ۱۳، ص ۴۰۱؛ معارف و معاریف، ج ۱۰، ص ۵۹۵.
  4. ر.ک: حیوه القلوب، ج ۲، ص ۸۴۳.
  5. ر.ک: حیوه القلوب، ج ۲، ص ۸۴۵.
  6. فرهنگ جامع عربی فارسی، ص ۳۵۰، ج ۲.
  7. یوم الخلاص، ص ۱۵۷.
  8. بحار الانوار، ج ۱۲، ص ۱۷۲.
  9. حیوه القلوب ج ۲، ص ۸۴۴.
  10. کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۹۰ و بحار، ج ۱۳، ص ۲۹۹.
  11. همان، ج ۳، ص ۳۵۷ و همان، ج ۵۱، ص ۲۲۲.
  12. نساء / ۱۵۷.
  13. نساء / ۱۵۸.
  14. الملاحم و الفتن، سید بن طاووس باب ۱۷۸، معجم احادیث امام مهدی، ج ۱، ص ۵۲۷.
  15. عصر ظهور (علی کورانی)، ص ۲۹، فرهنگ نامه مهدویت، ص ۵۰۹.
  16. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۲.
  17. کمال الدین، ص ۳۷۰.
  18. بحار، ج ۵۲، ص ۱۵۱ و کمال الدین، ص ۴۴۰.
  19. المستطرف، ج ۲، ص ۳۳ و کامل ابن اثیر، ج ۱، ص ۱۹.
  20. موعودشناسی، ص ۵۱۰ به نقل از عمرالمهدی بین العلم و الادیان، ص ۶.
  21. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۷-۲۳.