عبدالله بن کعب مرادی

مقدمه

عبدالله بن کعب مرادی از اعیان و بزرگان اصحاب امیرمؤمنان (ع) بود. او در صفین در رکاب آن حضرت مجاهدت کرد و به شهادت رسید^[۱]. به نقل نصر بن مزاحم، در یکی از روزهای جنگ صفین، پرچم بنی نهد بن زید را پس از آن‌که چند نفر در کنار آن مثل مسروق بن هیثم و صخر بن سُمیّ و علی بن عمیر صدمه دیدند و یا به شهادت رسیدند، عبدالله بن کعب مرادی آن پرچم را برداشت و با شامیان جنگید و او نیز به شهادت رسید ^[۲].^[۳]

نصر بن مزاحم نقل می‌کند: در آخرین لحظات عمر عبدالله بن کعب مرادی که در میدان نبرد افتاده بود اسود بن قیس از کنار او می‌گذشت، همین که نگاه اسود به عبدالله افتاد خطاب به او گفت: «به خدا قسم، شهادت تو بر من بسیار سخت وناگوار است، و اگر در موقع مبارزه تو بودم از تو دفاع می‌کردم و جانم را فدایت می‌نمودم و اکنون هم اگر قاتل تو را می‌شناختم با او می‌جنگیدم تا او را بکشم یا خودم به تو ملحق شوم - سپس از مرکب پیاده شد و بالای سر عبدالله نشست و گفت: - اکنون مرا موعظه کن؟» عبدالله گفت: «تو را به تقوای الهی وصیت می‌کنم و این که خیرخواه علی (ع) باشی و با پیمان‌شکنان وی بجنگی تا حق ظاهر شود و یا به خدا ملحق گردی. سلام مرا به حضرت علی (ع) برسان و بگو جنگ کن و در میدان مبارزه پیش‌روی کن تا معرکه نبرد را پشت سر قرار دهی؛ زیرا هر کس بجنگد و معرکه قتال پشت سرش باشد، پیروزی برای او است». عبدالله، پس از این سخنان جان به جان آفرین تسلیم کرد و از دنیا رفت.

اسود بن قیس به محضر امام (ع) آمد و توصیه و سفارش او را به عرض رسانید، حضرت فرمود: «حمت خدا بر او باد، وی در حال حیات همراه ما جنگید و هنگام وفات ناصح و خیرخواه ما بود»^[۴].^[۵]

↑ اسدالغابه، ج۳، ص۲۴۹.
↑ ر. ک: وقعة صفین، ص۲۶۱.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۹۲۱.
↑ وقعة صفین، ص۴۵۶؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶. نظیر همین داستان را ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۹۲ برای عبدالله بن بدیل نقل کرده. ممکن است دو داستان باشد و ممکن است یک داستان باشد و یکی از آن دو اشتباه اسمی باشد.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲، ص۹۲۲.