عبیدالله بن ولید وصافی در تاریخ اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عبیدالله بن ولید وصافی است. عبیدالله بن ولید وصافی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عبیدالله بن ولید وصافی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
عبیدالله بن ولید بن عبدالرحمن از راویان انگشت شماری است که از موالیان به شمار نمی‌رود و عرب نژاد است و چون از فرزندان وَصّاف بن عامر و نیز از وابستگان (بنی عِجل) است به (وصّافی) و (عِجلی) شهرت یافته است.
او اهل کوفه بود و پسری به نام سعید داشت که در شمار راویان او بود و نیز برادری به نام عبداللّه داشت که از راویان و صحابیان امام باقرS و امام صادقS بود.
نجاشی او را دارای کتاب دانسته و با این وجود و بنا به تصریح شوشتری، شیخ طوسی از ذکر او در کتاب فهرست خویش غفلت کرده است.
بسیاری از رجالیون اهل سنّت، مانند: ابن حجر، احمد بن حنبل، ابو حاتم، ابن معین، ابو زرعه، عمر بن علی، نسائی و عقیلی او را که از راویان طبقه ششم است، تضعیف کرده و البتّه بیش‌تر به محتوای روایات او نظر داشته‌اند.
نجاشی او را توثیق کرده است و علامه حلّی و نیز ابن داوود وی را در قسم اول کتاب خویش آورده، بدین ترتیب اعتماد خود را نسبت به او ابراز کرده‌اند.
برقی وی را در شمار صحابیان امام باقرS و امام صادقS نام برده و شیخ طوسی تنها به ذکر او در شمار اصحاب امام صادقS بسنده کرده است[۱]. وی از امام باقرS امام صادقS، طاووس بن کیسان، عبدالله بن حسن بن حسنS عطاء بن ابی رباح، عطیه عوفی، محارب بن دثار، محمد بن سوقه و دیگران روایت کرده است و افرادی چون: فرزندش سعید، سفیان ثوری، عیسی بن یونس، محمد بن خالد، محمد بن عیینه، هارون بن مغیره و وکیع بن جراح از او روایت کرده‌اند.
احادیث او را بخاری در الادب المفرد ترمذی و ابن ماجه در جوامع حدیثی خود و نیز کلینی در کافی نقل کرده است[۲]. وی از امام باقرS روایت کرده است که فرمود: خداوند در ضمن مناجات‌های موسی با او فرمود: من بندگانی دارم که بهشتم را بر آنها مباح و آنان را در آنجا حاکم می‌‌کنم.
موسی گفت: اینان کیانند که با آنان چنین می‌‌کنی فرمود: هر که بنده با ایمانی را شاد کند، از اینان است.
سپس امام باقرS فرمود: بنده با ایمانی در سرزمین فرمانروای ستم‌گر می‌‌زیست و چون آن ستم‌گر قصد او کرد، به سرزمین مشرکان گریخت و به مردی مشرک پناه برد. مشرک وی را پذیرفت و مهربانی و مهمان نوازی کرد و چون مرگ مشرک دررسید خداوند به او خطاب کرد: (به عزّت و جلالم سوگند، اگر در بهشتم جای داشتی بی‌شک تو را در آن جای می‌‌دادم، امّا بهشت برای هر کس که مشرک بمیرد، حرام است. با این همه‌ای آتش! به این مشرک آزار نرسان.) و هر صبح و شام روزی او می‌‌رسد. عبیداللّه پرسید: یعنی از بهشت! امام فرمود: از هر کجا که خدا بخواهد[۳].
به تاریخ درگذشت او تصریح نشده است، امّا ذهبی وی را در شمار درگذشتگان بین سال‌های ۱۴۱ تا ۱۵۰ﻫ.ق نام برده است[۴].[۵]
جستارهای وابسته
- سعید بن عبیدالله بن ولید بن عبدالرحمن (فرزند)
- عبدالله بن ولید بن عبدالرحمن (برادر)
منابع
پانویس
- ↑ البتّه از تصریح برخی رجالیون سنّی و شیعی، هم چون مزّی و نجاشی، به روایت عبیداللّه از امام باقرS، بر می‌‌آید که وی از اصحاب آن حضرت نیز بوده که احتمالاً شیخ طوسی از بردن نام او در شمار اصحاب امام باقرS غفلت کرده باشد.
- ↑ نک: تهذیب الکمال ۱۹/ ۱۷۴ و معجم رجال الحدیث ۱۱/ ۸۷.
- ↑ الکافی ۲/ ۱۸۸.
- ↑ تاریخ الاسلام ۹/ ۲۱۶.
- ↑ عزیزی، رستگار، بیات، راویان مشترک، ج۲، ص 75.