عثمان بن سعید در چه سالی وفات یافت؟ (پرسش)
| عثمان بن سعید در چه سالی وفات یافت؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری / عثمان بن سعید عمری |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
عثمان بن سعید در چه سالی وفات یافت؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در دو کتاب «فرهنگنامه مهدویت» و «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:
«یکی از پژوهشگران معاصر درباره مدت نیابت نایب نخست، چنین نوشته است: "با وجود نقش تعیینکننده عثمان بن سعید در سازماندهی و تحکیم پایگاه شیعیان، بسیاری از ابعاد شخصیت و زندگانی او در دوران کودکی و جوانی و چگونگی رشد و نموّ او، از جمله تولد، وفات و مدت نمایندگی او در بستر تاریخ مبهم مانده است. هیچ نویسنده و مورخی به صورت قطع و یقین، تاریخ وفات او را مشخص نکرده است. بعضیها به طور کلی متعرض این مسأله نشدهاند و بعضی هم با بیان تاریخ‌های احتمالی، از کنار مسأله رد شدهاند.
این تحقیق، پس از نقل برخی دیدگاهها در این زمینه، دو دیدگاه را مطرح کرده است. سپس نخستین آن دو را انتخاب کرده، اینگونه نوشته است: "او پیش از سال ۲۶۷ ق درگذشته است؛ اما مشخص نیست کدام سال. بیشتر تاریخنگاران و دانشمندان علم رجال، همین احتمال را انتخاب کردهاند و این، به واقع نزدیکتر است[۱]. ابو نصر هبة اللّه بن محمد می‌گوید: "قبر عثمان بن سعید در طرف غربی بغداد در خیابان "میدان" در اوّل محل، که به "درب جبله" معروف است، در داخل مسجد، درب راست که داخل میشوند و قبر در خود قبله مسجد قرار دارد"[۲]»[۳].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
|
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:
«سن عثمان بن سعید مشخص نیست؛ چون تاریخ دقیق تولد و مرگ ایشان مشخص نیست. جاسم حسین در این باره می‌گوید: علی رغم نقش مهم عثمان بن سعید به عنوان نخستین نایب، هیچ کس تاریخ مرگ او را ارائه نمی‌دهد. مورخین متأخر کوشیده‌اند تا تاریخ‌های قابل توجهی را ارائه دهند. هاشم حسینی می‌نویسد: سفارت عثمان بن سعید تا سال ۲۶۵ ادامه داشته است. اما هیچ مأخذی را ذکر نمی‌کند. در مقابل جواد علی چنین می‌نویسد: بیست سال پس از غیبت امام دوازدهم (ع)، نخستین سفیر در سال ۲۸۰ هجری درگذشت. در توقیعی که گفته می‌شود امام غائب (ع) به پسر نخستین سفیر و جماعت شیعه خطاب کرده است، پس از مراتب تسلیت‌های قلبی بر مرگ چنین مرد متقی، امام پسرش ابوجعفر (محمد) را به جانشینی او منصوب می‌کند. در عین حال، جواد علی بر روایت شیخ طوسی تکیه دارد. شیخ طوسی اشاره می‌کند که محمد بن همام راوی، حدیث را در سال۲۸۰ از محمد شنیده است؛ وی هیچ تاریخی را برای رحلت نخستین سفیر بیان نمی‌دارد. به علاوه به نظر می‌رسد نخستین سفیر مدت زیادی در این سمت نبوده است؛ زیرا شیخ طوسی روایت می‌کند: چون محمد بن عثمان (ابوجعفر) به جانشینی پدرش رسید، شخصی موسوم به احمد بن هلال ابرتابی که در سال ۲۶۷ درگذشته، منکر سفارت ابوجعفر، پس از پدرش از ناحیه امام دوازدهم (ع) شد. بنابراین رحلت سفیر اول باید قبل از سال ۲۶۷ اتفاق افتاده باشد[۴]. با جمع‌بندی اقوال می‌توان گفت که در مورد وفات ایشان دو قول وجود دارد:
|
پرسش‌های وابسته
- اولین سفیر و نایب خاص امام مهدی چه کسی بود و چگونه به نیابت رسید؟ (پرسش)
- اسم و کنیه و القاب اولین نایب امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در چه سالی وفات یافت؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در چه سنی وفات یافت؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در کجا وفات یافت؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در کجا دفن شده است و قبر ایشان کجاست؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در کجا متولد شد؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در چه تاریخی متولد شد؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید در چند سالگی به نیابت امام دوازدهم رسیده است؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید وکیل و نایب چند امام بودند؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید چند سال نایب اول امام دوازدهم بودند؟ (پرسش)
- عثمان بن سعید چند فرزند داشته است؟ (پرسش)
- چرا یکی از القاب معروف نایب اول عمری بود؟ (پرسش)
- چرا لقب اسدی را به عثمان بن سعید داده بودند؟ (پرسش)
- چرا لقب عثمان بن سعید سمان یا زیات است؟ (پرسش)
- آیا درست است که عثمان بن سعید امام حسن عسکری را غسل داده و کفن کرده است؟ (پرسش)
- آیا عثمان بن سعید امام مهدی را دیده است؟ (پرسش)
- آیا برای عثمان بن سعید کراماتی گزارش شده است؟ آن کرامات چیستند؟ (پرسش)
- آیا روایتی که تصریح به سفارت عثمان بن سعید دارد ضعیف السند نیست؟ (پرسش)
- آیا موضوع غیبت امام مهدی ساخته عثمان بن سعید است؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی به نائب اول دستور داد از سامرا به بغداد برود؟ (پرسش)
- آیا با مرگ عثمان بن سعید امام مهدی تسلیتی گفتند و در این زمینه توقیعی صادر کردند؟ (پرسش)
- آیا دلیلی بر این وجود دارد که عثمان بن سعید مورد اطمینان و امین امام هادی و امام عسکری و همچنین وکیل امام عسکری بوده است؟ (پرسش)
- به چه دلیل عثمان بن سعید از سامرا به بغداد مهاجرت کرد؟ (پرسش)
- به چه دلیل یکی از القاب عثمان بن سعید عسکری بود؟ (پرسش)
- چه کسی عثمان بن سعید را غسل داد؟ (پرسش)
- مرکز فعالیت عثمان بن سعید در کجا و در کدام شهر بود؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر. ک: علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان (ع)، ص ۱۴۲
- ↑ ر. ک: علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان (ع)، ص ۱۴۴
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۳۰۶؛ درسنامه مهدویت، ص ۷۶.
- ↑ تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص۱۵۵-۱۵۶
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۲۲۹.