عریف

عریف از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عریف در قرآن - عریف در حدیث - عریف در فقه اسلامی - عریف در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

عریف عنوان بزرگ و نمایندۀ یک قبیله، که رابط آن با حکومت و مسئول رسیدگی به آنان بود. در کوفه برای در هم شکستن نهضت مسلم بن عقیل، از عنوان و نفوذ عریف‌ها برای فرونشاندن انقلاب، استفاده می‌شد. طبقات موجود در کوفه، به واحد‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شد و شخصی از هر گروه بعنوان سرپرست توزیع (حقوق) برگزیده می‌شد. این گروه‌ها “عرافه” و شخصی که مسئول آن بود “عریف” نامیده می‌شد.... ابن زیاد، عریف‌ها را مسئول هرگونه اغتشاش دانست، که امکان داشت در عرافۀ آنها رخ دهد و تهدید کرد که اگر عریفی چیزی از ابن زیاد پنهان کند، مصلوب خواهد شد و تمام عرافه‌ها از دریافت حقوق محروم خواهند گشت. بیانیۀ ابن زیاد، که انتشار آن، جوّی از رعب ایجاد کرد، شامل بند‌های زیر بود:

1. عریفان، کسانی را که مخالف بنی امیّه‌اند، از جمله حروریّه و خوارج را سرشماری کنند.
2. عریفان، لیستی از اسامی و عملکرد‌ها را گزارش دهند.
3. نسبت به آنان که تمایل به مسلم بن عقیل دارند، شدیداً مراقب باشند.
4. هر عریفی که در حیطۀ عرافت او کسانی یافت شوند که به حکومت یزید دل نسپرده باشند، محکوم به اعدام در مقابل در خانه‌اش است.
5. هر عریفی که نام کسی را ننوشت، باید تعهّد بسپارد که افراد او مخالفت نکنند و دست به هیچ کار موجب آشوب در دولت نزنند. عریفان هم بشدّت، بند‌های این بیانیّه را به اجرا گذاشتند.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا