عزاداری سنتی
مقدمه
شیوه‌ای که نسبت به زنده نگهداشتن یاد حادثۀ عاشورا و حماسۀ حسینی از دیرباز مطرح بوده و جنبۀ مردمی یافته است. این شیوه، شامل مرثیه‌سرایی، نوحه‌خوانی، گریستن و گریاندن، تشکیل هیئت‌ها و دسته‌های سوگواری، سینه‌زنی، ذکر مصیبت، مجالس وعظ و روضه‌خوانی و... است. اینگونه شیوه‌ها، چون با روح و جان و عاطفۀ شیعه آمیخته است، هر چه بیشتر به آن رنگ مردمی می‌بخشد و عامل جذب و تجمع و تشکل انبوه شیفتگان اهل بیت می‌گردد. ابوهارون مکفوف می‌گوید: روزی خدمت امام صادق (ع) رسیدم. حضرت فرمود: برایم شعر (در سوگ سیدالشهدا) بخوان، من نیز خواندم. حضرت فرمود: نه، اینطور نه، بلکه همانگونه که برای خودتان شعرخوانی می‌کنید و همانگونه که نزد قبر حضرت سیدالشهدا مرثیه می‌خوانی: «كَمَا تُنْشِدُونَ وَ كَمَا تَرْثِيهِ عِنْدَ قَبْرِهِ»[۱]. این نشان می‌دهد که شیوۀ خودمانی و مرسوم نزد متن مردم، بیشتر مورد اهتمام ائمه (ع) بوده است. حفظ این سنّت، ضامن تداوم آن است. امام خمینی فرموده است: “ما باید حافظ این سنّت‌های اسلامی، حافظ این دستجات مبارک اسلامی که در عاشورا، در محرّم و صفر در مواقع مقتضی به راه می‌افتد، تأکید کنیم که بیشتر دنبالش باشند... زنده نگهداشتن عاشورا با همان وضع سنّتی خودش، از طرف روحانیون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق و از طرف توده‌های مردم با همان ترتیب سابق که دستجات معظم و منظّم، دستجات عزاداری به عنوان عزاداری راه می‌افتاد. باید بدانید که اگر بخواهید نهضت شما محفوظ بماند، باید این سنّت‌ها را حفظ کنید”[۲]. حتی حفظ اصل عزاداری عاشورا نیز تا حدّ بسیاری در سایۀ حفظ سنّت‌هاست و دگرگون ساختن شیوۀ سنّتی بدون جایگزین بهتر، گاهی پیروان همان سنّت‌ها را هم از اصل ماجرای حسینی جدا می‌سازد[۳].
منابع
پانویس
- ↑ بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۸۷.
- ↑ صحیفه نور، ج۱۵، ص۲۰۴.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۳۴۰.