عنت در فقه سیاسی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث عنت است. عنت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عنت در قرآن - عنت در حدیث - عنت در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

به رنج و محنت افتادن، گناه، دشمنی که در آن خوف و هلاک باشد . اصل آن به معنای مشقت در مقابل سهولت و صحت.

﴿لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ﴾.

این اصطلاح در قرآن کریم به مشقت جمعی و اختلال نظم اجتماعی اطلاق شده است. خداوند تعالی رسول اکرم (ص) را به دلیل ناخوش‌داشتن مشقت و ضرر مردم ستوده است ﴿لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ﴾..

از اوصاف برجسته و نیک رهبران الهی، ناراحتی از مشقت و ضرر مردم است و ازآنجاکه مردم دلسوزی پیامبر (ص) را در امور دنیایی و اُخروی خود درک می‌‌کردند، به او عشق می‌ورزیدند و چنین رابطه‌ای شکافی میان مردم و حکومت باقی نمی‌گذاشت.

آیات دیگری از قرآن کریم نیز به تأیید اخلاق و سیاست‌های پیامبر اکرم (ص) پرداخته که نفی رنج و محنت مردم را به دنبال داشته است: ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّ فِيكُمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ يُطِيعُكُمْ فِي كَثِيرٍ مِنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ﴾. تبعیت پیامبر (ص) از خواسته مردم که برخاسته از منافع شخصی آنهاست، می‌تواند موجب مشقت بیشتر و اختلال در امور اجتماعی آنها گردد.

و از سیاست‌های دشمنان، ایجاد رنج و مشقت و اختلال در جامعه مسلمین بوده و هست: ﴿لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ﴾.

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم