محمد بن سیرین انصاری در تاریخ اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث محمد بن سیرین انصاری است. محمد بن سیرین انصاری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: محمد بن سیرین انصاری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
محمد، فرزند سیرین، اهل «جرجرایا» شهری از توابع نهروان است. این شهر میان واسط و بغداد قرار دارد[۱] پدرش، در سال ۱۲ هـ. ق، هنگام فتح عین التمر (شهرکی نزدیکی انبار عراق) به دست خالد بن ولید به اسارت در آمد[۲]. مولای انس بن مالک، صحابی پیامبر شد و با پرداخت ۲۰ هزار درهم خود را آزاد ساخت[۳].
شغل ابن سیرین آهنگری بود. وی قدی کوتاه و محاسنی انبوه داشت. او شخصی گوشه‌گیر، گریزان از شهرت، بردبار و در عین حال شوخ طبع و خنده‌رو بود. شب‌ها را با نماز سپری می‌کرد و تمام سال، یک روز در میان، روزه می‌گرفت و هر روز غسل می‌کرد.
از نشانه‌های ورع و تقوای او این بود که مقدار زیادی روغن زیتون به ارزش چهل هزار درهم خرید تا با آن داد و ستد کند، ولی در یکی از ظرف‌های روغن، موش مرده‌ای یافت؛ از این رو همه آنها را بر زمین ریخت و نفروخت. در نتیجه بدهکار شد و چون توان پرداخت بدهی خود را نداشت به زندان افتاد.
محمد ناشنوا بود و بر خلاف سنت جاری میان موالی با زنی عرب ازدواج کرد. او صاحب چندین فرزند شد که فقط یکی از آنها باقی ماند.
ابن سیرین در تعبیر خواب شهره روزگار خود بود. گویند خداوند دانش تعبیر خواب را به دلیل مخالفتش با هوای نفس، به وی ارزانی داشت[۴].[۵]
خدمات
ابن سیرین یکی از محدثان بزرگ است. وی به نقل حدیث، با احترام و دقت خاصی می‌نگریست. وقتی سخنی از پیامبر(ص) می‌شنید، خودش را جمع می‌کرد و مؤدبانه می‌نشست.
او از امام حسن(ع) و دیگر صحابی پیامبر(ص) حدیث نقل نموده است[۶].
وی از طریق انس بن مالک از رسول خدا(ص) روایت می‌کند که فرمود: «کسی که به علی(ع) حسادت ورزد، نسبت به من بدخواهی کرده و بدخواه من کافر است[۷].
تشیع ابن سیرین همانند تشیع افرادی چون ابوذر، مقداد و سلمان نبود. او با اینکه شاهد حوادث عظیمی چون فاجعه کربلا، جنایات حجاج و... بود، از خود واکنش چندانی نشان نداد.
ابن سیرین همانند عقاید مرجئه، امیدوار بود که خداوند از جنایات ظالمان بگذرد. او همیشه به کنایه بر معاویه و عایشه خرده می‌گرفت و از حضرت علی(ع) امام حسین(ع)، ابوذر، حجر بن عدی و دیگر صحابی جانبداری می‌کرد [۸].
ابن سیرین برای حفظ احادیث اهمیت بسیار قائل بود و در حفظ و نقل حدیث بسیار محتاط و دقیق بود.
می‌گویند که او بر تعبیر خواب تسلط کامل داشت. چندین کتاب در فن خواب‌گزاری به او نسبت داده‌اند ولی هیچ سند معتبری وجود ندارد که این کتب، از نوشته‌های ابن سیرین باشد. تنها روایت‌های انگشت‌شماری از خواب‌گزاری وی در منابع متأخر آمده است[۹]. چندین کتاب منسوب به اوست که از جمله آنها: تفسیر الاحلام الکبیر، تعبیر الرؤیا است.
ابن سیرین در روز جمعه نهم ماه شوال ۱۱۰ ه.ق در ۷۵ سالگی در بصره وفات یافت و در کنار قبر حسن بصری به خاک سپرده شد[۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ معجم البلدان، ج۲، ص۱۲۳.
- ↑ ابن قتیبه، المعارف، ص۴۴۲.
- ↑ سفینة البحار، ج۴، ص۳۵۲.
- ↑ سفینة البحار، ج۴، ص۳۵۲.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص79 - 80.
- ↑ طوسی، امالی ج۱، ص۸۰؛ ج۲، ص۲۳۶؛ تهذیب الکمال، ج۲۵، ص۳۴۵ و ۳۴۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۲۹، ص۳۳۴.
- ↑ تاریخ طبری، ج۲، ص۴، ۲۸۲ و ۳۳۶.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۸۲؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ج۱۵، ص۴۵۱.
- ↑ طبقات الکبری، ج۷، ص۲۰۶.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص80 - 81.