نیایش بیست و نهم
مقدمه
این نیایش امام سجاد (ع) است به هنگامی که روزی بر وی تنگ می‌شد. همه موجودات برای ادامه حیات محتاج روزی هستند. قرآن کریم می‌فرماید روزی همه موجودات با خداست: ﴿إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ﴾[۱]. تنگی و توسعه رزق هم با اوست. او براساس حکمت روزی را کم یا زیاد می‌کند: ﴿إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا﴾[۲].
رزق موجودات براساس برنامه‌ای حکیمانه به آنها می‌رسد. اما رزق انسان به تلاش خودش مربوط می‌شود. او باید سعی و تلاش خود را به کار بندد و دنبال روزی حلال باشد و چند و چون آن را به خدا واگذارد. گاهی خداوند به‌خاطر تربیت او یا به دلیل آزمایش، روزی او را تنگ می‌گیرد. اما انسان مؤمن بدگمان نشده و به پروردگار خویش اعتراضی نمی‌کند زیرا می‌داند در این تنگی روزی مصلحتی است که خدا خود بهتر می‌داند.
امام زین‌العابدین (ع) در این دعا به ما هشدار می‌دهد و این‌چنین عرض می‌کند: «اللَّهُمَّ إِنَّكَ ابْتَلَيْتَنَا فِي أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ...»؛ «خداوندا تو ما را آزمودی تا در کم و بیش روزی‌هایمان بدگمان شدیم و در مدت عمرمان به آرزوهای دور و دراز گرفتار آمدیم؛ تا آن‌گاه که روزی خود از درگاه دیگر روزی‌خواران‌طلبیدیم و به عمری دراز چون عمر پیران کهن‌سال طمع بستیم.
بارخدایا بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را به یقینی صادق برسان که ما را از رنج طلب معاش کفایت کند و اطمینانی خالص بخش که ما را از شدت تعب معاف دارد».
آن‌گاه به آیات ﴿وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ * فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ﴾[۳] اشاره می‌کند که در آنها روزیِ موجودات تضمینی و حتمی تقدیر شده است و دل به خدا می‌بندد: «خداوندا، آن وعده‌ای را که در وحی خود بر پیامبر (ص) بدان تصریح کرده‌ای و در قرآن بدان سوگند خورده‌ای سبب قطع دل‌مشغولی ما به رزقی که خود آن را تکفل کرده‌ای قرار ده». «خداوندا تو خود گفته‌ای روزی شما و هر چه به شما وعده شده در آسمان است و در پی آن سوگند خورده‌ای که سوگند به پروردگار آسمان‌ها و زمین که این سخن آن‌چنان که سخن می‌گویید حتمی است ای خداوند گفته تو راست‌ترین گفته‌هاست و سوگند تو درست‌ترین و کامل‌ترین سوگندهاست».
این کلمات حضرت یادآور یک آموزه مهم اسلامی و قرآنی است و آن اینکه خداوند همان‌طور که بندگانش را آفریده، عهده‌دار امر آنها نیز هست و روزی‌شان را تضمین نموده است. البته مقدار این روزی و تنگی و فراخی آن وابسته به اراده و حکمت خود اوست. ما نیز مکلف به تلاش در کسب روزی حلال هستیم؛ هرچند که قسمی از روزی‌های مقدّر شده و تضمین شده در هر حال به ما می‌رسد و کوشش بی‌مورد تأثیری در ازدیاد یا کاهش آن ندارد[۴].[۵]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «بی‌گمان این خداوند است که بسیار روزی‌بخش توانمند استوار است» سوره ذاریات، آیه ۵۸.
- ↑ «بی‌گمان پروردگارت روزی را برای هر که بخواهد می‌گسترد و (یا) تنگ می‌دارد که او به (حال) بندگانش آگاه بیناست» سوره اسراء، آیه ۳۰.
- ↑ «و روزی شما و آنچه به شما نوید می‌دهند در آسمان است * پس، سوگند به پروردگار آسمان و زمین که این (سخن) به همان گونه که سخن می‌گویید راستین است» سوره ذاریات، آیه ۲۲-۲۳.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ↑ بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش بیست و نهم»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۴۷۸.