خوارج در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۳۰۷: خط ۳۰۷:
[[راوی]] می‌گوید که سپس سوار دیگری به [[شتاب]] آمد و همانند اولی سخن گفت. علی{{ع}} توجهی نکرد. [[جوانی]] گفت: به خدا سوگند، از او دور نشوم. اگر آنان از رودخانه عبور کنند، این نیزه را در چشمان او فرو می‌کنم. آیا [[ادعای علم غیب]] می‌کند؟
[[راوی]] می‌گوید که سپس سوار دیگری به [[شتاب]] آمد و همانند اولی سخن گفت. علی{{ع}} توجهی نکرد. [[جوانی]] گفت: به خدا سوگند، از او دور نشوم. اگر آنان از رودخانه عبور کنند، این نیزه را در چشمان او فرو می‌کنم. آیا [[ادعای علم غیب]] می‌کند؟
چون علی{{ع}} به رودخانه رسید، دید که خوارج غلاف شمشیرهای خود را شکسته و اسب‌های خود را پی کرده‌اند. آن [[جوان]] پیش آمد و گفت: یا امیرالمؤمنین! من پیش‌تر درباره تو [[شک]] کرده بودم. اینک به درگاه خدا و تو، [[توبه]] می‌کنم. علی{{ع}} فرمود: «خداوند است که [[گناهان]] را می‌بخشد. از او [[آمرزش]] بخواه»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۷۲؛ ابن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ص۴۰۶ - ۴۰۷؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۴، ص۱۲۰.</ref>.<ref>[[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[مارقین (مقاله)| مقاله «مارقین»]]، [[دانشنامه امام علی ج۹ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۹]] ص ۲۵۳.</ref>
چون علی{{ع}} به رودخانه رسید، دید که خوارج غلاف شمشیرهای خود را شکسته و اسب‌های خود را پی کرده‌اند. آن [[جوان]] پیش آمد و گفت: یا امیرالمؤمنین! من پیش‌تر درباره تو [[شک]] کرده بودم. اینک به درگاه خدا و تو، [[توبه]] می‌کنم. علی{{ع}} فرمود: «خداوند است که [[گناهان]] را می‌بخشد. از او [[آمرزش]] بخواه»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۷۲؛ ابن مغازلی، مناقب علی بن ابی‌طالب، ص۴۰۶ - ۴۰۷؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۴، ص۱۲۰.</ref>.<ref>[[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[مارقین (مقاله)| مقاله «مارقین»]]، [[دانشنامه امام علی ج۹ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۹]] ص ۲۵۳.</ref>
==[[خوارج]] پس از [[نهروان]]==
همان‌گونه که گذشت، عده‌ای از خوارج در نهروان [[امان]] خواستند، عده‌ای بر اثر [[احتجاجات امام علی]]{{ع}} و یارانش، به ویژه [[عبدالله بن عباس]] منصرف شدند، و عده‌ای به راه [[حق]] بازگشتند. دسته‌ای از آنان هم دست به ماجراجویی زدند و با [[زندگی]] و [[آینده]] خویش [[بازی]] کردند. آنان پس از نهروان، چندین بار در دسته‌های کوچک بر [[امام علی]]{{ع}} خروج کردند. چنان‌که گفته می‌شود دوهزار نفر از آنان بر [[ضد امیرالمؤمنین]] خروج کردند. [[امام]] با سهولت و آسانی تحرکات خوارج را یکی پس از دیگری از بین می‌برد. خوارج علاوه بر منطقه [[نخیله]]، در [[انبار]]، [[ماسبذان]]، [[جرجرایا]]، [[مداین]] و اطراف [[کوفه]] نیز بر ضد آن حضرت خروج کردند<ref>ر.ک: بغدادی، عبد القاهر، الفرق بین الفرق، ص۸۱؛ اشعری ابو الحسن، مقالات الاسلامیین، ج۱، ص۱۹۵ - ۱۹۶؛ ابن خلدون، عبدالرحمان، تاریخ ابن خلدون، ج۳، ص۱۴۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۷۲ – ۳۷۳.</ref>. هنگامی که [[ابو مریم]] خروج کرد، [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} پنجاه نفر از آنان را که امان خواستند، امان داد و دیگران را یکجا کشت<ref>ر.ک: بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۲، ص۴۸۶.</ref>.
همان افرادی که از امام درخواست امان کردند و آن حضرت از آنان خواست که از وی کناره گیرند و در [[جنگ]] بر ضد [[برادران]] خارجی خود با وی شرکت نکنند، و همان کسانی که در [[جنگ نهروان]]. مجروح شدند و امام آنان را مداوا کرد، در نخیله بر ضد او خروج کردند. پس از او نیز بارها در مناسبت‌های مختلف بر دیگر [[زمامداران]] خروج کردند. از این گروه می‌توان ابن ضبان و [[معاذ بن حوین]] را نام برد<ref>ر.ک: مبرد، ابو العباس، الکامل فی الادب، ج۳، ص۱۳۶، ۱۹۶، ۲۳۶ - ۲۳۸؛ ابن خلدون، عبدالرحمان، تاریخ ابن خلدون، ج۳، ص۱۴۳؛ ولهاوزن، یولیوس، الخوارج و الشیعه، ص۵۱.</ref>.
مطابق نقل [[مورخان]]، عبدالله بن عباس برای [[جنگ با خوارج]] به نخیله رفت و آنان را ریشه‌کن کرد و جز پنج نفر کسی [[جان]] سالم به در [[نبرد]]<ref>قضایا فی التاریخ الاسلامی، ص۸۱.</ref>.<ref>[[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[مارقین (مقاله)| مقاله «مارقین»]]، [[دانشنامه امام علی ج۹ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۹]] ص ۲۶۹.</ref>
==[[خوارج]] پس از علی{{ع}}==
خوارج پس از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} با [[خشونت]] و [[قساوت]] با [[امویان]] جنگیدند.... جنگ‌های خوارج و امویان ده‌ها سال به طول انجامید. همین جنگ‌های سخت و طولانی بود که [[حکومت امویان]] را از بین برد. [[مروان بن محمد]]، آخرین [[خلیفه اموی]] [[دمشق]]، به سبب درگیری با خوارج نتوانست [[نصر بن سیار]]، عامل خویش در [[خراسان]]، را کمک کند و برای او نیروی کمکی بفرستد و به او پیغام داد که حاضر ([[شاهد]]) چیزی را می‌بیند که از دیده غایب پنهان است.
خوارج در دوره [[خلافت]] جدید نیز جنگ‌های خود را پی گرفتند و سال‌ها با نیروهای [[خلفای عباسی]] جنگیدند و [[نسل]] آنان همچنان باقی است. این، [[تصدیق]] [[پیشگویی علی]]{{ع}} است که وقتی [[مردم]] به او گفتند خوارج را نابود کردی، فرمود: «آنان نابود نمی‌شوند؛ آنها تا [[روز قیامت]] در پشت مردان و رحم [[زنان]] هستند»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۱۱.</ref>.
[[مهلب بن ابی‌صفره]] که [[فرماندهی]] [[جنگ با خوارج]] را بر عهده داشت، در این باره می‌گفت: «به [[خدا]] [[سوگند]]، مردمی همانند خوارج ندیدم، هر چه از آنان کم می‌شود، دوباره به آنها افزوده می‌شود»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹۹.</ref>. هنوز بقایای خوارج در چندین منطقه [[جهان]]، از قبیلِ عمان و لیبی، [[زندگی]] می‌کنند.<ref>[[سید جعفر مرتضی عاملی|عاملی، سید جعفر مرتضی]]، [[مارقین (مقاله)| مقاله «مارقین»]]، [[دانشنامه امام علی ج۹ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۹]] ص ۲۶۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۷۵٬۸۷۱

ویرایش