وعده

مقدمه

وفای به عهد فضیلت است و خُلف وعده در نقطه مقابل آن کاری ناپسند است. قرآن می‌فرماید: ﴿وَلَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ﴾^[۱]. قرآن تأکید می‌کند که وعده خدا حق است^[۲].

مطالب صحیفه سجادیه در موضوع وعده پیرامون مسائل زیر است:

وعده خدا نافذ و حتمی است. امام سجاد (ع) خدایش را این‌گونه ندا می‌دهد: «ای خداوندی که هیچ وعده‌ای خلاف نکنی و به هرچه گویی وفا کنی»^[۳].
وعده خیر و اجابت خدا نسبت به بندگانش: «ای خداوندی که اجابت دعای ایشان (بندگان) را التزام کرده‌ای و به تفضل خویش جزای نیکشان وعده داده‌ا»^[۴]. و نیز: «آن وعده اجابت که بیچارگان را داده‌ای، درباره من به‌جای آر»^[۵]. همچنین: «(بارخدایا) همچنان که ما را به دعا برانگیخته‌ای وعده اجابت داده‌ای، پس بر محمد و خاندانش درود بفرست و توبه من بپذیر»^[۶]. این مناجات‌ها تکرار و تفسیر مضمون آیه شریفه است که می‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم»^[۷] و خداوند در وعده اجابت خویش تخلف روا نمی‌دارد. البته انسان باید نسبت به آنچه که خدا وعده داده اهلیّت هم داشته باشد: «ای خداوند... بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به دوستان خود وعده داده‌ای»^[۸].
دروغ‌گویی شیطان در وعده‌هایش. شیطان با وعده‌ها و آرزوپردازی‌هایش برای انسان، او را فریب می‌دهد. شیطان به آنان وعده می‌دهد و ایشان را در آرزوها می‌افکند، و جز فریب به آنان وعده نمی‌دهد^[۹]. امام سجاد (ع) در صحیفه به همین خصلت اشاره می‌کند: «(شیطان) اگر وعده دهد وعده‌اش دروغ است و اگر آرزویی در دل ما برانگیزد خود به خلاف آن برخیزد»^[۱۰].^[۱۱].^[۱۲]

وعده الهی

منابع

خالقیان، فضل‌الله، مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه

پانویس

↑ «و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.
↑ ﴿وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ﴾ «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.
↑ نیایش دوم.
↑ نیایش دوازدهم.
↑ نیایش چهاردهم.
↑ نیایش سی‌ویکم.
↑ ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾ «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.
↑ نیایش چهل‌وچهارم.
↑ ﴿يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا﴾ «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.
↑ نیایش بیست‌وپنجم.
↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۲۵.

[1] «و هرگز خداوند در وعده خود خلاف نمی‌ورزد» سوره حج، آیه ۴۷.

[2] ﴿وَنَادَى نُوحٌ رَبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِي مِنْ أَهْلِي وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّ وَأَنْتَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ﴾ «و نوح پروردگارش را بخواند و گفت: پروردگارا! پسرم از خاندان من است و بی‌گمان وعده تو راستین است و تو داورترین داورانی» سوره هود، آیه ۴۵.

[3] نیایش دوم.

[4] نیایش دوازدهم.

[5] نیایش چهاردهم.

[6] نیایش سی‌ویکم.

[7] ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾ «و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا پاسختان دهم که آنان که از پرستش من سر برمی‌کشند به زودی با خواری در دوزخ درمی‌آیند» سوره غافر، آیه ۶۰.

[8] نیایش چهل‌وچهارم.

[9] ﴿يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا﴾ «(شیطان) به آنان وعده می‌دهد و در آرزو (های دور و دراز) می‌افکند و شیطان به ایشان جز به فریب وعده‌ای نمی‌دهد» سوره نساء، آیه ۱۲۰.

[10] نیایش بیست‌وپنجم.

[11] صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم؛ قرآن مجید، ترجمه محمدمهدی فولادوند.

[12] خالقیان، فضل‌الله، مقاله «وعده»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۲۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]