یم
این مدخل زیرشاخهٔ بحث یم است. یم از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: یم در قرآن - یم در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
- ﴿فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ...﴾[۱].
- ﴿أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ...﴾[۲].
- ﴿فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ﴾[۳].
- ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۴].
- ﴿فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ﴾[۵].
- ﴿فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ﴾[۶].
معنای نهایی یم
«در این که یم یک لغت عرب است با سریانی یا هیروگلیفی، در میان دانشمندان گفتگوست. نویسنده «المنار» از یکی از دانشمندان معروف مصری که وجوه اشتراک لغات هیروگلیفی و عربی را جمع‌آوری کرده و کتاب «معجم الکبیر» را در این زمینه تألیف نموده، نقد می‌کند که: او پس از تحقیق لغت «یم» را در زبان قدیم مصر به معنی دریا پیدا کرده است»[۷].[۸]
سرگذشت حضرت موسی در این آیات
به احتمال زیاد فرعون زمان حضرت موسی منفتاه دوم- که به او «فرعون خروج» لقب داده‌اند و سیزدهمین پسر رامسس دوم بوده - می‌باشد. منفتاه از ترس به دنیا آمدن فرزندی که تاج و تخت او را نابود سازد بیمناک بود از این روی دستور کشتن نوزادان ذکور را صادر کرده بود. در شش آیه‌ای که در میان آنها قرآن عبارت "یم" را به کار برده به دو مرحله از حیات زندگانی حضرت موسی اشاره شده است. «مادر موسی(ع) سرانجام با وحشت و نگرانی صندوقی را که موسی در آن بود به نیل افکند، امواج نیل آن را بر دوش خود حمل کرد و مادر که منظره را می‌دید در تب و تاب فرو رفت اما خداوند به دل او الهام کرد: اندوه و غمی به خود راه مده ما سرانجام او را سالم به تو باز می‌گردانیم. کاخ فرعون بر گوشه‌ای از شط نیل ساخته شده بود و احتمالاً شعبه‌ای از این شط عظیم از درون کاخش می‌گذشت امواج آب، صندوق نجات موسی را با خود به آن شعبه کشانید... فرعون متوجه شد این نوزاد باید از بنی اسرائیل باشد که از ترس مأموران به چنین سرنوشتی گرفتار شده است و دستور کشتن او را صادر کرد ولی همسرش که «نازا» بود سخت به کودک دل بست»[۹]. آیات ۳۹ سوره طه و ۷ سوره قصص روایتگر این بخش از زندگانی حضرت موسی هستند آیات ۱۳۶ سوره اعراف، ۷۸ سوره طه و ۴۰ سوره قصص و ۴۰ سوره ذاریات به آن بخش از مبارزه حضرت موسی مربوط می‌شود که فرعون و سپاهیانش را تعقیب بنی اسرائیل گرفتار امواج خروشان دریا شدند. دریایی که در این آیات هست همان رود عظیم «نیل» می‌باشد.[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ «بنابراین از آنان انتقام گرفتیم و برای آنکه آیات ما را دروغ شمردند و از آنها غافل بودند آنان را در دریا غرق کردیم» سوره اعراف، آیه ۱۳۶.
- ↑ «که او را در صندوقی بگذار و در دریا بیفکن! آنگاه دریا باید او را به ساحل اندازد تا دشمن من و دشمن او (فرعون) او را بر دارد و بر تو از خویش مهری افکندم و (خواستم) تا زیر نظر من پرورده شوی» سوره طه، آیه ۳۹.
- ↑ «فرعون با سپاهیانش در پی آنان افتاد و از دریا آنچه (بایست) آنها را فرا می‌پوشاند، فرا پوشاند» سوره طه، آیه ۷۸.
- ↑ «و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر (جان) او ترسیدی او را (در صندوقی بنه و) به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز می‌گردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد» سوره قصص، آیه ۷.
- ↑ «بنابراین او و سپاهیانش را فرو گرفتیم و به دریا افکندیم پس بنگر که سرانجام ستمکاران چگونه بود» سوره قصص، آیه ۴۰.
- ↑ «پس او و سپاهش را فرو گرفتیم، آنگاه او را که سزاوار سرزنش بود در دریا افکندیم» سوره ذاریات، آیه ۴۰.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۶، ص۳۹۰.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۲۰.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۲۲۳.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۲۰.