اسحاق بن بشر بخاری
آشنایی اجمالی
ابوحذیفه اسحاق بن بشر بن محمد قرشی هاشمی بخاری در بلخ به دنیا آمد و بخارا را وطن خویش قرار داد.[۱] ابوحذیفه از موالی بنی هاشم[۲] و صحابی امام صادق(ع) بوده و از آن حضرت[۳] و نیز از محمد بن اسحاق بن یسار، عبدالملک بن جریج، سعید بن ابی عروبه، جویبر بن سعید، مقاتل بن سلیمان، مالک بن انس، سفیان ثوری، ادریس بن سنان، [۴] فضیل بن عیاض، سفیان بن عیینه کوفی[۵] و همچنین از مأمون عباسی روایت کرده[۶] و اسماعیل بن عیسی عطار، احمد بن حفص، محمد بن قدامه بخاری[۷] و محمد بن عمر داربجردی نیز از او روایت کرده‌اند.[۸] نجاشی او را از اهل سنت دانسته و در عین حال توثیق کرده است،[۹] چنان که از اهل سنت محمد بن عمر داربجردی نیز او را توثیق نموده است.[۱۰] اما اکثر رجال‌نویسان اهل سنت او را دروغگو و متروک الحدیث دانسته‌اند.[۱۱] علامه تستری تضعیف ابوحذیفه توسط برخی از رجالیون اهل سنت را نقل روایاتی می‌‌داند که موافق مذهب آنها نیست.[۱۲] شایان ذکر است که برخی مانند نجاشی و ابن حبّان بین او و ابویعقوب اسحاق بن بشر بن مقاتل کاهلی کوفی خلط کرده‌اند.[۱۳]
وجه مشترک اسحاق بن بشر بخاری و اسحاق بن بشر کاهلی در این است که هر دو توسط اهل سنت به دروغگویی و ضعف متهم شده‌اند.[۱۴] به گفته خطیب بغدادی، اسحاق بن بشر بخاری بنا به درخواست هارون الرشید به بغداد رفته و به نقل حدیث پرداخت، اما سرانجام در سال ۲۰۶ه در بخارا وفات یافت.[۱۵] او کتاب‌های الفتوح، المبتدأ،[۱۶] مقتل عثمان،[۱۷] الرده، الجمل، کتاب حفر بئر زمزم، الاَلْوِیة و کتاب صفین[۱۸] را از خود بر جای گذاشت. اسماعیل پاشا دو کتاب دیگر به نام فتوح بیت المقدس و فتوح الامصار را نیز اضافه کرده[۱۹] که به نظر می‌‌رسد همان کتاب الفتوح باشد.[۲۰]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶؛ تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۴۸.
- ↑ رجال الطوسی، ص۱۴۹؛ رجال النجاشی، ج۱، ص۱۹۴.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۸۷.
- ↑ الکامل فی ضعفاء الرجال، ج۱، ص۳۳۸.
- ↑ تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۴۹.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۸۷.
- ↑ رجال النجاشی، ج۱، ص۱۹۴.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۸۷.
- ↑ الضعفاء الکبیر، ج۱، ص۱۰۰؛ سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۴۷۹.
- ↑ قاموس الرجال، ج۱، ص۷۴۱.
- ↑ ر.ک: میزان الاعتدال، ج۱، ص۱۸۵.
- ↑ ر.ک: تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶ ـ ۳۲۹؛ میزان الاعتدال، ج۱، ص۱۸۴ ـ ۱۸۷.
- ↑ تاریخ بغداد، ج۶، ص۳۲۶ ـ ۳۲۸.
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج۸، ص۱۹۰.
- ↑ الجمل، ص۱۳۷.
- ↑ الفهرست (الندیم)، ص۱۰۶.
- ↑ هدیة العارفینریال ج۱، ص۱۹۶.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۱۶۴.