اجابت در فقه اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

«اجابت» پذیرفتن دعوت و درخواست دیگری.

چنانچه یکی از دو طرف دعوا طرف دیگر را برای داوری نزد حاکم شرع جامع الشّرایط دعوت کند، اجابت او واجب است.[۱] در صورتی که کسی برای احقاق حقّ خویش علیه دیگری نزد قاضی استغاثه نماید، اجابت او بر قاضی واجب است.[۲] اگر گردآورنده زکات، مقدار ثمره را تخمین بزند و از مالک پیش از رسیدن زمان اخراج زکات، زکات آن را بخواهد، اجابت او واجب نیست.[۳] اگر مؤمنی که توان پرداخت نفقه را دارد، از دختری خواستگاری نماید، در اینکه بر ولیّ دختر اجابت او لازم است یا نه، اختلاف است.[۴]

اجابت دعوت مؤمن[۵] و نیز اجابت دعوت به تشییع جنازه،[۶] ولیمه عروسی،[۷] و فسخ عقد از طرف فروشنده یا خریدار، مستحب است.[۸] اگر امام یا نایب خاص او از گروهی برای جهاد یاری بطلبد اجابت وی بر آن گروه واجب کفایی است،[۹] مگر آنکه امام(ع) فرد یا افرادی خاص را به جهاد فراخواند، که اجابت کردن آنان در این صورت واجب عینی خواهد بود.[۱۰]

اجابت دستور حاکم ستمگر بر اقامه حد در صورت ناچاری و ناحق نبودن قتل[۱۱] و نیز اجابت درخواست امان کافر جایز است.[۱۲]

.[۱۳]

منابع

پانویس

  1. جواهرالکلام، ج ۲۱، ص۴۰۳.
  2. جواهرالکلام، ج ۴۰، ص۱۳۴.
  3. جواهرالکلام، ج ۱۵، ص۲۲۱.
  4. جواهرالکلام، ج ۳۰، ص۱۰۹.
  5. جواهرالکلام، ج ۳۶، ص۴۷۲.
  6. جواهرالکلام، ج ۴، ص۲۷۹.
  7. جواهرالکلام، ج ۲۹، ص۴۸.
  8. جواهرالکلام، ج ۲۵، ص۳۳۹.
  9. ریاض المسائل، ج ۷، ص۴۴۲ ـ ۴۴۷.
  10. جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۳۲۴ ـ ۳۲۶.
  11. جواهر الکلام، ج ۲۱، ص۳۹۱.
  12. الروضة البهیة، ج ۲، ص۳۹۶.
  13. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ج۲، صفحه ۲۵۱ -۲۵۲.