جعفر بن عقیل در تاریخ اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث جعفر بن عقیل است. جعفر بن عقیل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جعفر بن عقیل در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«اَلسَّلاَمُ عَلَى جَعْفَرِ بْنِ عَقِيلٍ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَهُ وَ رَامِيَهُ بِشْرَ بْنَ خُوطٍ الْهَمْدَانِيَّ»[۱]
جعفر فرزند عقیل برادر مسلم بن عقیل، مادرش «خوصاء» معروف به «اُم‌ثغر» دختر عمرو بن عامر بن الهصان عامری است[۲]. برخی نیز نام مادر او را «امُّ‌البنین» دختر «نضره»[۳] یا «شقره»[۴] ذکر می‌کنند.[۵]
وی در سن ۲۳ سالگی بود که در حماسه کربلا شرکت کرد و در کنار برادرانش جنگید. و به شهادت رسید.
جعفر در روز عاشورا با اذن امام گام در میدان نبرد نهاد و آن قوم را درهم می‌‌پیچید و شمشیر می‌‌زد و چنین رجز می‌‌خواند:
| أَنَا الْغُلَامُ الْأَبْطَحِيُّ الطَّالِبِيُّ | مِنْ مَعْشَرٍ فِي هَاشِمٍ مِنْ غَالِبٍ | |
| وَ نَحْنُ حَقّاً سَادَةُ الذَّوَائِبِ | هَذَا حُسَيْنٌ أَطْيَبُ الْأَطَايِبِ | |
| مِنْ عِتْرَةِ البِرِّ التَّقِيِّ الْعَاقِبِ |
- من جوان ابطحی از آل طالب از خاندان هاشم و غالبم، به تحقیق ما از بزرگان و سادات هستیم و حسین در میان ما، پاکیزه‌ترین پاکیزگان من از عترت نیکوکار با تقوا هستم[۶].
به نقل از ابن شهرآشوب و ابصارالعین، او پس از مبارزه شدید، پانزده نفر از دشمن را به هلاکت رسانید و سرانجام بشر بن حوط (بشر بن سوط همدانی)، که در قتل برادرش عبدالرحمن بن عقیل دست داشت تیرباران شد و به شهادت رسید[۷].
ابوالفرج اصفهانی قاتل او را «عروة بن عبدالله خثعمی» ذکر کرده است[۸].[۹]
جعفر بن عقیل در گزیده دانشنامه امام حسین
جعفر، فرزند عقیل بن ابی طالب که کنیه مادرش را برخی «اُمّ ثَغَر» و برخی «اُمّ البنین»، گزارش کرده‌اند. وی نیز مانند مُسلم، داماد امام علی (ع) بوده است. بر پایه آنچه مؤلّف لباب الأنساب گزارش کرده، جعفر در هنگام شهادت، ۲۳ ساله بوده است.
در الفتوح آمده است که: پس از عبدالله بن مسلم، جعفر بن عقیل بن ابی طالب، به میدان آمد... سپس حمله بُرد و جنگید تا کشته شد. خداوند، رحمتش کند![۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ زیارت ناحیه مقدسه؛ بحارالأنوار، ج۴۵، ص۶۸.
- ↑ ابصارالعین، ص۶۸؛ مقاتل الطالبیین، ص۹۱. در تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹ نام مادر جعفر را «ام البنین» دختر شغر بن خصاب نامیده.
- ↑ تسمیة من قتل، شماره ۱۵.
- ↑ تاریخ طبری، ج۴، ص۴۶۹، دارالمعارف؛ کامل ابن اثیر، ج۴، ص۹۲.
- ↑ جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص:۱۲۰.
- ↑ رجز در بحارالانوار، ج۴۵، ص۳۲.
- ↑ ابصارالعین، ص۸۶؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۶۹؛ مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۰۵.
- ↑ مقاتل الطالبین، ص۶۱.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۱۳۶-۱۳۷.
- ↑ «خَرَجَ مِنْ بَعْدِهِ [أَي بَعْدِ عَبْدِ اللّهِ بْنِ مُسْلِمٍ] جَعْفَرُ بْنُ عَقِیلِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ... ثُمَّ حَمَلَ فَقَاتَلَ حَتَّى قُتِلَ رَحِمَهُ اللَّهُ» (الفتوح، ج۵، ص۱۱۱؛ مقتل الحسین (ع)، خوارزمی، ج۲، ص۲۶).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۹۷.