حلوان
آشنایی اجمالی
«حُلْوان» شهری بزرگ بوده که بعد از فتح مدائن، یزدگرد به آن پناه برد و برای جنگ با مسلمانان، نیروهای خود را تجدید سازمان نمود. اما بعد از اینکه احساس کرد شکست خواهد خورد، حلوان را به قصد اصفهان ترک کرده، از آنجا فرار نمود. حلوان به وسیله جریر بن عبدالله بجلی بدون خونریزی فتح شد[۱].
یعقوبی در البلدان گوید: از جلولاء به خانقین روند که از آبادی‌های بس باشکوه و ارجمند است و از خانقین به قصر شیرین ـ و شیرین، زن خسرو بود که تابستان را در این قصر به سر می‌برد ـ و در این محل پادشاهان ایران را آثار بسیاری است و از قصر شیرین به حلوان روند و شهر حلوان شهری است باشکوه و بزرگ و اهل آن مردمی به هم آمیخته از عرب و عجم، از پارسی‌ها و کردهایند و خراج حلوان با اینکه از استان جبل است، داخل در خراج نواحی سواد (عراق) است[۲]. ابن خرداد به می‌نویسد: از قصر شیرین تا حلوان پنج فرسخ. سپس گردنه حلوان است[۳].
با توجه به آنچه ذکر شد، می‌‌توان گفت: شهری که امروز به آن سرپل ذهاب می‌گویند، تقریباً در محدوده حلوان سابق بنا شده است و شاید هم خود حُلوان باشد. چون حلوان بدون خونریزی فتح شده و بعدها تا مدت‌ها آباد بوده است. بنابراین، آنچه نقل شده که حلوان در جنگ بین مسلمانان و ایرانیان ویران شده است و اثری از آن موجود نیست[۴]، صحت ندارد[۵].
حاکمان حلوان
اسود بن قطبه تمیمی یکی از اصحاب امیر مؤمنان (ع) و از رؤسای سپاه حلوان از ایالات فارس و مورد توجه حضرت علی (ع) بود[۶]. در آن زمان معمولاً فرماندهی با کارگزاری یکی بوده و کسی که مسئولیت اداره منطقه‌ای را به عهده داشت، فرماندهی نیروهای نظامی آنجا نیز به عهده او بود[۷].
منابع
پانویس
- ↑ بلاذری، فتوح البلدان، ص۲۹۹.
- ↑ البلدان، ص۴۵.
- ↑ ابن خردادبه، المسالک و السالک، ص۱۸.
- ↑ حسن زاده آملی، تکملة منهاج البراعه، ج۲۰، ص۳۴۶.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۵۷۰-۵۷۲.
- ↑ شرح ابن ابی الحدید، ج۱۷، ص۱۴۵.
- ↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۵۷۳-۵۷۵.