دارالنابغه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

خانه‌ای بود در میان خانه‌های قبیله بنی نجار در مدینه، متعلق به شخصی از همان قبیله به نام «نابغه». این خانه‌ها در سمت غربی مسجدالنبی واقع بود و به مناسبت سابقه قوم و خویشی که در میان بنی النجار و قبیله آمنه بنت وهب - همسر جناب عبدالله بن عبدالمطلب - وجود داشت، عبدالله (پدر رسول خدا(ص)) به هنگام مراجعت از سفر تجارت شام، در مدینه، به این قبیله وارد و در همان جا مریض شد و از دنیا رفت. پیکرش بر طبق روال آن روز در داخل همان خانه «دارالنابغه» به خاک سپرده شد. رسول خدا(ص) شش ساله بود که به همراه مادرش برای دیدار با اقوام مادری‌اش به مدینه مسافرت کرد و مانند پدرش - عبدالله - وارد بر همین قبیله بنی‌نجار شد و یک ماه در دارالنابغه اقامت گزید. آن حضرت پس از هجرت به مدینه، در ضمن بازگویی خاطرات سفر دوران کودکی می‌فرمود: «قبر پدرم عبدالله هم در داخل این خانه است». رسول خدا(ص) پس از هجرت در همین در کنار قبر عبدالله گاهی نماز می‌خواند، به این محل «دارالنابغه» نیز گفته شد. مدینه شناسان تا قرن سوم در معرفی دارالنابغه، هر دو عنوان را مطرح ساخته و این خانه را، هم به عنوان «محل دفن عبدالله» و هم به عنوان «مسجد دارالنابغه» معرفی کرده‌اند[۱].

ابن شبه در طی روایات متعددی نقل می‌کند که از جمله مکان‌ها و نقاطی که رسول خدا(ص) در آنها نماز خوانده «دارالنابغه»[۲] است. تعدد این روایات نشانگر این است که نماز خواندن رسول خدا(ص) در این محل، مکرر و متعدد بوده و از ظاهر این روایات استفاده می‌شود که هر یک از راویان آن چه را که مشاهده نموده نقل کرده است و بعید است که همه آنها همزمان باشد و همه آنان تنها یک بار نماز خواندن آن حضرت را مشاهده کنند و در موارد متعدد نقل نمایند. از مجموع نقل قول‌ها و اظهارنظرهای مورخان و نویسندگان به دست می‌آید که رسول خدا(ص) پس از هجرت به مدینه با مشاغل فراوانی که داشت، دارالنابغه را به عنوان این که قبر پدر گرامی‌اش در داخل آن قرار داشت، فراموش نکرده بود و گاه گاهی این قبر و سابقه این خانه را یاد آوری می‌کرد، ولی به تدریج به عنوان مسجد بودن دارالنابغه اهمیت بیشتری داده شده و بقعه و مرقد بودن آنجا تحت الشعاع قرار گرفته است. چگونگی ساختمان بقعه عبدالله بن عبدالمطلب و مسجد دارالنابغه، قبل از قرن دهم معلوم نیست، ولی پس از این دوران، برای مقبره عبدالله بقعه‌ای نسبتاً رفیع و بنایی وسیع به وسیله بعضی از سلاطین عثمانی ساخته شد و ضریحی بر روی قبر وی نصب و محرابی در کنار همان ضریح ایجاد گردید تا هر دو عنوان یعنی «مسجد بودن» و «مقبره بودن» محفوظ و مشخص شود. این بقعه تا روی کار آمدن وهابیان، یکی از مکان‌ها و بقاع مورد توجه برای زائران در مدینه به شمار می‌آمد. با این که وهابی‌ها پس از تسلط، همه بقعه‌های موجود در بقیع و خارج بقیع را تخریب کردند، اما ساختمان بقعه جناب عبدالله تا سال ۱۳۵۵ شمسی باقی بود و در ورودی آن را با سنگ و آجر تیغه کرده بودند و راهی به داخل بقعه وجود نداشت[۳]. دارالنابغه به (بیت ابی النبی) معروف شده است.[۴]

منابع

پانویس

  1. تاریخ حرم ائمه بقیع، نجمی، مشعر، ص۳۱۹.
  2. تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ج۱، ص۶۵.
  3. تاریخ حرم ائمه بقیع، نجمی، مشعر، ص۳۲۳.
  4. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۴۷۸.