ساختار معنایی امید در آیات قرآن‌ کریم (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ساختار معنایی امید در آیات قرآن کریم
زبانفارسی
نویسندهمرتضی مطهری‌پور، مسعود آذربایجانی
موضوعقرآن
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه مطالعات تفسیری
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرزمستان ۱۳۹۶
شماره۳۲
تعداد صفحات۲۲
شماره صفحاتاز صفحه ۵۹ تا ۸۰ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه تخصصی مجلات نور

ساختار معنایی امید در آیات قرآن کریم عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی ساختار معنایی امید در آیات قرآن‌کریم می‌پردازد. این مقاله ۲۲ صفحه‌ای به قلم مرتضی مطهری‌پور و مسعود آذربایجانی نگاشته شده و در فصلنامه مطالعات تفسیری (شماره ۳۲، زمستان ۱۳۹۶) منتشر گشته است[۱].

چکیده مقاله

نویسنده این مقاله می‌نویسد: «امید از جمله موضوعاتی است که همواره مورد توجه ادیان و مذاهب اخلاق‌محور، بوده است. در آموزه‌های قرآن و روایات، ابعاد مختلف این مسئله با واژگانی چون، رجا، امل، تمنی و طمع، مورد بررسی‌ قرار گرفته است. امید به‌ معنای داشتن‌ انتظار مثبت برای رسیدن به هدف و دارای حداقل چهار مؤلفه اصلی: اهداف، باور به اسباب و علل، توکل به خدا و تلاش است. مهم‌ترین یافته‌های مقاله حاضر آن است که در آیات قرآن هدف، دستیابی به قرب الهی و مقام خلافت الهی است و تهذیب نفس، افزایش شوق و محبت به خدا و اصلاح و تربیت و صدور اعمال نیک از پیامدهای امید، در آموزه‌های اسلامی و آیات قرآن دانسته می‌شود. انسانی که از فقدان معنا در زندگی رنج می‌برد و امور زندگی مادی او را ارضا نمی‌کند، فقط اعتقاد به مبدا هستی و امید به رحمت بی‌انتهای او و لقای پروردگار، روزنه‌ای در دل او می‌افکند که تسلی‌بخش روح خسته و آزرده او می‌گردد و هیچ‌گاه در فراز و فرودهای زندگی احساس تنهایی نمی‌کند».

فهرست مقاله

  1. رجا
  2. أمل
  3. تمنی
  4. طمع
  1. اهداف
  2. باور به اسباب و علل
  3. توکل به خدا تکیه گاه امید
  4. تلاش
  1. امید حقیقی
  2. امید کاذب
  • معیارهای تشخیص امید واقعی از غیر واقعی
  1. برخورداری از انگیزه الهی
  2. ملازمت امید با عمل صالح
  3. همراه بودن امید با بیم
  4. رعایت اعتدال در آمال و آرزوها
  1. تهذیب نفس و تکامل معنوی در پرتو امید
  2. تحرک، نشاط و سرزندگی
  3. ایجاد و تقویت انگیزه در ککار
  4. دستیابی به اطمینان نفس به و آرامش درونی
  5. کسب موفقیت و کامیابی
  6. صبر در برابر مشکلات
  7. عامل پیدایش روحیه شکرگزاری
  8. اصلاح و تربیت
  9. صدور اعمال نیک
  10. شوق و محبت
  • نتیجه

دربارهٔ پدیدآورندگان

مرتضی مطهری‌پور (پدیدآورنده)
مرتضی مطهری‌پور
حجت الاسلام و المسلمین مرتضی مطهری‌پور (متولد ۱۳۵۱ ش، قزوین)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، جعفر سبحانی تبریزی، جواد تبریزی پیگیری کرد. همکاری با دانشگاه علوم پزشکی همدان و دائره المعارف علوم عقلی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تربیت اسلامی» و «ساختار معنایی امید در آیات قرآن‌کریم» برخی از این آثار است[۲].
مسعود آذربایجانی (پدیدآورنده)
مسعود آذربایجانی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی (متولد ۱۳۴۲ ش، اصفهان)، دارای مدرک دکترای فلسفه دين با گرايش روانشناسی دين از دانشگاه تربیت قم است. تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، حسن حسن‌ زاده‌ آملی‌، حسین مظاهری و محمد فاضل لنکرانی به اتمام رساند. قائم مقام گروه روان‌شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، عضو شورای علمی دانشنامه فاطمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، مدرس دانشگاه علم و صنعت؛ دانشگاه تهران؛ مؤسسه امام خمینی؛ مرکز تربیت مدرس؛ جامعه‌ الزهراء از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه و دانشگاه‌های کشور، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «تهیه و ساخت آزمون‌های جهت‌گیری مذهبی با تکیه بر اسلام»، «روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، «روان‌شناسی عمومی»، «ساختار معنایی امید در آیات قرآن‌کریم»، «رابطه انتظار و بهداشت روان»، «روان‌شناسی سلامت با نگرش به منابع اسلامی»، «اشتغال زن» و «مناسبت‌های دین و روان‌شناسی» برخی از آثار اوست.[۳]

پانویس

دریافت متن