علم معصوم به انساب

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

روایات متواتره‌ای است که ائمه هدی(ع) فرمودند: علم بلایا و منایا و فصل الخطاب و علم انساب نزد ماست[۱]. امام صادق(ع) از امیرالمؤمنین(ع) نقل نموده که فرمود: " نُه چیز به من بخشیده شده که پیش از من به هیچ کس داده نشده مگر به پیغمبر اکرم(ص) همانا به تحقیق راه‌ها برای من باز شده یعنی راه‌های آسمان و زمین و مرگ‌ها و بلایا و نَسَب‌ها و فصل الخطاب را می‌دانم. نیز، به اذن پروردگار به ملکوت آسمان نظر کردم؛ آن چه پیش از من بوده و آن چه بعد از من خواهد آمد، از من پنهان نشد همه را دیدم"[۲].

علامه مجلسی پس از نقل این حدیث، در بیان آن می‌فرماید: "همانا به تحقیق راه‌ها برای من باز شده" یعنی راه‌های علم به معارف و غیوب و یا راه‌های تقرب به خدا و یا راه‌های آسمان و زمین؛ چنان که در حدیثی وارد شده است. و "منایا مرگ‌ها را می‌دانم" یعنی اجل‌های مردم را. مقصود از "بلایا" اموری است که خدا به واسطه آنها بندگان را امتحان می‌نماید، مانند امراض و آفات، و یا اعم از آنهاست و شامل خیرات هم می‌شود. مقصود از علم به "نسب‌ها" این است که: پدر هر شخصی را می‌دانم و بنابراین اولاد حلال را از حرام زادگان می‌شناسم[۳].

منابع

پانویس

  1. «عِندَنا عِلمُ المَنايا وَ البَلايا وَ فَصلِ الخِطابِ وَ أنسابِ العَرَبِ وَ مَولِدِ الإسْلامِ»؛ بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۴۶، باب نهم از ابواب علومهم(ع) از کتاب الإمامه.
  2. «قَالَ اَمیرُالمؤُمِنینَ(ع): اُعْطِیْتُ تِسْعاً لَم یُعطَهَا اَحَدٌ قَبْلی سِوَی النَّبیّ.لَقَد فُتِحَتْ لِیَ السُّبُلُ وَعَلِمْتُ المَنَایَا وَالبَلایَا وَالاَنْسَابَ وَفَصْلَ الخِطَابِ وَلَقَد نَظَرْتُ فِی المَلَکْوتِ بِاِذْنِ رَبّی فَمَا غَابَ عَنّی مَا کَانَ قَبْلی وَلَا مَا یَأتِی بَعْدِی. وَاِنَّ بِوِلَایَتِی اَکمَلَ الله لِهذِهِ الأُمَّهِ دِینَهُمْ»؛ بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۴۱، ح۱۴
  3. نمازی شاهرودی، علم غیب، ص۱۱۳.