عمار بن ابی‌سلامه دالانی همدانی در تاریخ اسلامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

«اَلسَّلاَمُ عَلَى عَمَّارُ بْنُ أَبِي سَلاَمَةَ اَلدَّالاَنِيُّ »[۱]؛

«عمار»[۲] پسر ابی سلامة بن عبدالله بن عمران بن راس بن دالان[۳] است و منسوب به بنی‌دالان از تیره همدان از قبایل یمن و در کوفه ساکن بوده‌اند[۴]، و برخی او را از اصحاب رسول خدا (ص) دانسته‌اند که آن حضرت را زیارت کرده است[۵].

مرحوم مامقانی می‌‌نویسد: مورخان گفته‌اند: عمار دالانی از خواص اصحاب امیر مؤمنان (ع) بود و در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان شرکت داشت و امام (ع) را یاری کرد[۶].

هنگامی که علی (ع) به جنگ جمل می‌رفت] وی در راه بصره، در منزلگاه «ذی‌قار» [۷] از امیر مؤمنان (ع) پرسید: وقتی به بصریان رسیدی با آنان چه خواهی کرد؟ امام (ع) فرمود: آنها را به خدا و فرمانبری از او دعوت می‌کنم و اگر نپذیرفتند با ایشان می‌جنگم[۸]. عمار گفت: در این صورت، آنان بر دعوت کننده به حق، پیروز نخواهند شد[۹].[۱۰]

شیخ طوسی عمار را در شمار اصحاب امام حسین (ع) آورده است.[۱۱]

با این که ابن زیاد، تمام نیروی خود را متمرکز کرده بود تا کسی از کوفیان به کاروان حسینی (ع) ملحق نشود؛ لذا عمار که در کوفه ساکن بود و دل در گرو حضرت اباعبدالله الحسین (ع) داشت، با ظرافت خاصی از کوفه خارج شد و به امام حسین (ع) پیوست و در کربلا با حضرت بود تا آنکه در روز عاشورا در رکاب آن حضرت در حمله نخست، همدوش دیگر یاران امام (ع) به شهادت رسید![۱۲]

در شأن و منزلت عمار همین بس که در زیارت ناحیه مقدسه مورد توجه قرار گرفته و بر او سلام و درود فرستاده است.[۱۳]

منابع

پانویس

  1. . زیارت ناحیه مقدسه، بحار الأنوار، ج۴۵، ص۷۳.
  2. برخی او را عمارة گفتهاند. (تنقیح المقال، ج۲، ص۳۲۲؛ وسیلة الدارین، ص۱۷۲.) و برخی عمادة (عاشورا چه روزیست، ص۲۵۵).
  3. برخی او را سلامه نامیده‌اند. (تسمیة من قتل، ش۹۷)
  4. انصار الحسین (ع)، شمس‎ الدین، ص۱۰۱، الدار الاسلامیة؛ معجم قبایل العرب، ج۳، ص۱۲۲۵.
  5. ابصارالعین، ص۱۲۱، (ولی ظاهرا این ادعا خطاست؛ زیرا در کتب رجالی که نام اصحاب پیامبر (ص) ذکر شده، نام چنین شخصی را نبرده‌اند).
  6. تنقیح المقال، ج۲، ص۳۲۲، رک، اصحاب امام علی، ج۲، ص۸۸۳ شماره ۷۵۶.
  7. قریه‌‎ای در کنار دجله، بین واسط و بصره (وسیلة الدارین، ص۱۷۲.)
  8. وسیلة الدارین، ص۱۷۳.
  9. ابصارالعین، ص۱۳۴، مرکز الدراسات اسلامیة لحرس الثورة.
  10. جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص:۲۷۰.
  11. رجال الطوسی، ص۷۸.
  12. ر. ک: مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۱۱۳؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۳۲۲ و ابصارالعین، ص۱۲۱.
  13. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۵۲۷-۵۲۸.