مؤتفکات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مؤتفکات است. مؤتفکات از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مؤتفکات در قرآن - مؤتفکات در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
- ﴿...وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ...﴾[۱].
- ﴿وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى﴾[۲].
- ﴿وَجَاءَ فِرْعَوْنُ وَمَنْ قَبْلَهُ وَالْمُؤْتَفِكَاتُ بِالْخَاطِئَةِ﴾[۳].
مؤتفکات در آیات هفتاد و نه سوره‌های توبه و حاقه به صورت جمع و در آیه پنجاه و سه سوره نجم به صورت مفرد به کار رفته است. «مؤتفکات جمع «مؤتفکه» از ماده «اِاْتفاک» به معنی انقلاب و زیر و رو شدن است»[۴] و چنانچه ملاحظه می‌کنید در قرآن یک بار به صورت مفرد و دو بار به صورت جمع به کار رفته است.[۵]
مؤتفکات کدامند؟
«مراد به کلمه مؤتفکات دهات قوم لوط و اهالی آن قریه‌هاست»[۶] و مؤتفکه عبارت است از قریه‌ها و آبادی‌های قوم لوط که اهل خود را ائتفاک کرد یعنی زیر و رو کرد[۷] حضرت ابراهیم خلیل(ع) پس از عبور از شهر فرات در عراق و ورود به سرزمین شام به سوی کنعان (شامل سوریه، نهر اردن، سواحل بحرالمیت و لبنان و فلسطین) رهسپار شد و چون متوجه گشت که مردم شهر(ها)... دچار انحراف جنسی شده‌اند، برادرزاده خود لوط را به این مناطق اعزام داشت تا مردم را ارشاد و هدایت کند در قرآن به این شهرها مؤتفکات گفته شده است[۸].[۹]
رد پای مؤتفکات
از خلال نوشته‌های روضه الصفا بر می‌آید: موتفکات پنج شهر بود در نواحی اردن از بلاد شام و بعضی گفته‌اند این شهرها در نواحی کرمان[۱۰] بوده‌اند اسامی شهرهای مذکور چنین است: صدوم و عدوم واضوایم واذوما و صغر[۱۱] ابن اثیر در تاریخ کامل خود شهرهای مردم لوط را چنین بر می‌شمارد: سَدوم، صبعه، عمره، دوما، صعوه[۱۲]. زمانی گفته است: قوم لوط در پنج شهر مجاور هم در کنار بحرالمیت زندگی می‌کردند: ۱-شهر سدوم (اسدم) مرکز قوم لوط ۲-شهر عموره (عمریه) ۳-شهر صبوبیم ۴-شهر ارمه ۵-شهر صوغر[۱۳]. صاحب «اطلاعات قرآنی» به بیانی دیگر آورده است: قوم لوط در پنج شهر مجاور در کرانه بحرالمیت زندگی می‌کردند و نام آن شهرها چنین است:
- «سدوم» که اکنون «اسدم» نامبرده می‌شود بر فراز کوه نمک در جنوب غربی دریای لوط واقع است این شهر مرکز شهرهای قوم لوط بوده است.
- «عموره» که اکنون «عمریه» نامیده می‌شود و در سمت جنوب دریای لوط واقع بود.
- «صبوییم»
- «أدمه»
- «صوغر» که از عذاب در امان ماند و لوط پس از هجرت از سدوم به آنجا رفت نام کنونی آن «ذرعا» است و با سدوم سه میل فاصله دارد[۱۴].
در جمع‌بندی نقطه نظرات بالا می‌توان گفت: مؤتفکات در دره اردن و سرزمین‌های مجاور دریای میت بوده‌اند.[۱۵]
منابع
پانویس
- ↑ «... و اصحاب مدین و سرزمین‌های زیرورو شده (ی قوم لوط).».. سوره توبه، آیه ۷۰.
- ↑ «و شهرهای زیر و روشده (ی قوم لوط) را نگونسار کرد» سوره نجم، آیه ۵۳.
- ↑ «و فرعون و کسان پیش از او و (مردم) شهرهای زیر و زبر شده (قوم لوط) خطا کردند» سوره حاقه، آیه ۹.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۴۶.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۱۶۲.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۴۶.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۲۹، ص۹۵.
- ↑ باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی قصص قرآن، ص۱۶۷.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۱۶۳.
- ↑ چنانچه در پاورقی همان کتاب آمده است: این گفته ظاهراً برای آن است که در مجاورت کرمان بیابانی به نام «لوت» وجود دارد.
- ↑ روضة الصفا، ص۳۲.
- ↑ ابن اثیر، تاریخ کامل، ج۱، ص۱۳۵. نامبرده سدوم را بزرگ‌ترین توصیف می‌کند و در صفحه ۱۳۱ متذکر می‌شود: سدوم شهری باستانی در فلسطین است که در کرانه دریای مرده بوده است در کتاب مقدس آمده است که خدا بر مردم این شهر و مردم عاموره به کیفر کردارهایشان آتش باراند.
- ↑ زمانی، قصه‌های قرآن، ص۱۰۱.
- ↑ اطلاعات قرآنی، ص۴۷۹.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۱۶۴.