پرش به محتوا

بنی عامر بن صعصعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'برده' به 'برده'
جز (جایگزینی متن - 'موقعیت' به 'موقعیت')
جز (جایگزینی متن - 'برده' به 'برده')
خط ۱۴: خط ۱۴:


==موقعیت جغرافیایی==
==موقعیت جغرافیایی==
گستردگی و پراکندگی بنی‌‌عامر [[تعیین]] دقیق مناطق مسکونی آنان را دشوار می‌‌سازد؛ ولی می‌‌توان عمده حضور آنان را در منطقه جنوب نجد و بین منازل قبایل هوازن، سُلیم و ثقیف دانست. اینان همچنین در برهه‌‌ای از [[زمان]] در [[طائف]]، در ۱۲ فرسخی [[مکه]] <ref>معجم البلدان، ج ۴، ص ۹.</ref> سکنا داشتند. منابع در این خصوص آورده‌‌اند که وقتی بنی‌‌عامر به سبب جمعیت انبوه خود توانستند بر عدوانیهای هوازنی ساکن در [[طائف]] چیره شوند و آنان را از طائف بیرون رانند این [[شهر]] را [[مسکن]] تابستانی خود، در کنار نجد به عنوان مسکن زمستانی خود قرار دادند؛ ولی پس از آنکه حاضر شدند در برابر نیمی از محصولات [[کشاورزی]] سالانه طائف، [[شهر]] را به ثقیف و اطرافیان او واگذارند به واقع طائف را‌‌از دست دادند و از [[لشکرکشی]] بر ضدّ ثقیف نیز چیزی عایدشان نشد.<ref>الکامل، ج ۱، ص ۶۸۴ ـ ۶۸۵؛ معجم‌‌البلدان، ج ۴، ص ۱۱ ـ ۱۲.</ref> در منابع جغرافیایی از نجد به عنوان عمده منطقه مسکونی بنی‌‌عامر یاد کرده‌‌اند و در کنار آن از مناطق بسیاری نام برده‌‌اند که از مهم‌‌ترین آنها می‌‌توان به "یمامه"، "تربه" در نزدیک [[مکه]]، "[[حرّه ‌‌بنی هلال]]" در [[شرق]] طائف، "حِمَی ضریّه" که عبارت بود از حِمَی رَبَذَه و [[حمی]] [[کلیب]] در اطراف [[مدینه]] (در جهات مدینه، [[فدک]] و [[عوالی]]) اشاره کرد، <ref>معجم‌‌ البلدان، ج ۳، ص ۲۴؛ معجم قبایل‌‌العرب، ج ۱، ص ۱۹۴، ۲۶۷؛ ج۳، ص ۹۸۹، ۱۱۹۵، ۱۲۲۱؛ المفصل، ج ۴، ص ۴۹۸، ۵۲۲.</ref> چنان‌‌که برخی از بنی‌‌عامر چون تیره بنی‌‌عقیل در [[بحرین]] ساکن بودند؛<ref>المفصل، ج ۴، ص ۴۹۸، ۵۲۲.</ref> همچنین از ذویقن، شرَف، شُریف، بئر معونه همگی در نجد و اطراف آن، خرّاء در [[غرب]] یمامه، نامیه، ابرقان و صُفیّه در وسط حمی [[بنی کلاب]] به عنوان برخی از مهم‌‌ترین آبهای [[بنی عامر]] نام [[برده]] شده است.<ref>معجم‌‌البلدان، ج ۲، ص ۱۰۴؛ معجم قبایل العرب، ج ۱، ص‌‌۱۹۴‌‌ـ ۱۹۵؛ ج ۳، ص ۱۱۹۵.</ref> از کوههای آنان نیز می‌‌توان به "نبکاء" در نجد، "اَخرجان"، "جَبَلّه" و "جشر" در ضریه و همچنین "ذات السواس" و "بدومان" یاد کرد.<ref>معجم‌‌البلدان، ج ۱، ص ۱۲۰؛ ج ۲، ص ۱۰۴، ۱۴۱؛ معجم قبایل العرب، ج ۱، ص ۱۹۴؛ ج ۲، ص ۴۲۳؛ ج ۳، ص ۱۱۹۵.</ref> "قرماء" از حواشی یمامه، "اُضاح" در یمامه، "اُسن" چسبیده به [[یمن]]، "تربه" در نزدیکی [[مکه]] و "جلذان" در [[شرق]] [[طائف]] از وادیهای بنی‌‌عامر، و "ملهم" و "قران" در نجد، و "اُکمه" و "صداره" در یمامه از روستاهای بنی‌‌عامراند <ref>معجم ‌‌البلدان، ج ۱، ص ۱۹۰؛ معجم قبایل العرب، ج ۱، ص‌‌۱۹۴؛ ج ۳، ص ۱۱۹۵، ۱۲۲۱.</ref>.<ref>[[سید علی خیرخواه علوی|خیرخواه علوی، سید علی]]، [[بنی عامر بن صعصعه (مقاله)|مقاله «بنی عامر بن صعصعه»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.
گستردگی و پراکندگی بنی‌‌عامر [[تعیین]] دقیق مناطق مسکونی آنان را دشوار می‌‌سازد؛ ولی می‌‌توان عمده حضور آنان را در منطقه جنوب نجد و بین منازل قبایل هوازن، سُلیم و ثقیف دانست. اینان همچنین در برهه‌‌ای از [[زمان]] در [[طائف]]، در ۱۲ فرسخی [[مکه]] <ref>معجم البلدان، ج ۴، ص ۹.</ref> سکنا داشتند. منابع در این خصوص آورده‌‌اند که وقتی بنی‌‌عامر به سبب جمعیت انبوه خود توانستند بر عدوانیهای هوازنی ساکن در [[طائف]] چیره شوند و آنان را از طائف بیرون رانند این [[شهر]] را [[مسکن]] تابستانی خود، در کنار نجد به عنوان مسکن زمستانی خود قرار دادند؛ ولی پس از آنکه حاضر شدند در برابر نیمی از محصولات [[کشاورزی]] سالانه طائف، [[شهر]] را به ثقیف و اطرافیان او واگذارند به واقع طائف را‌‌از دست دادند و از [[لشکرکشی]] بر ضدّ ثقیف نیز چیزی عایدشان نشد.<ref>الکامل، ج ۱، ص ۶۸۴ ـ ۶۸۵؛ معجم‌‌البلدان، ج ۴، ص ۱۱ ـ ۱۲.</ref> در منابع جغرافیایی از نجد به عنوان عمده منطقه مسکونی بنی‌‌عامر یاد کرده‌‌اند و در کنار آن از مناطق بسیاری نام برده‌‌اند که از مهم‌‌ترین آنها می‌‌توان به "یمامه"، "تربه" در نزدیک [[مکه]]، "[[حرّه ‌‌بنی هلال]]" در [[شرق]] طائف، "حِمَی ضریّه" که عبارت بود از حِمَی رَبَذَه و [[حمی]] [[کلیب]] در اطراف [[مدینه]] (در جهات مدینه، [[فدک]] و [[عوالی]]) اشاره کرد، <ref>معجم‌‌ البلدان، ج ۳، ص ۲۴؛ معجم قبایل‌‌العرب، ج ۱، ص ۱۹۴، ۲۶۷؛ ج۳، ص ۹۸۹، ۱۱۹۵، ۱۲۲۱؛ المفصل، ج ۴، ص ۴۹۸، ۵۲۲.</ref> چنان‌‌که برخی از بنی‌‌عامر چون تیره بنی‌‌عقیل در [[بحرین]] ساکن بودند؛<ref>المفصل، ج ۴، ص ۴۹۸، ۵۲۲.</ref> همچنین از ذویقن، شرَف، شُریف، بئر معونه همگی در نجد و اطراف آن، خرّاء در [[غرب]] یمامه، نامیه، ابرقان و صُفیّه در وسط حمی [[بنی کلاب]] به عنوان برخی از مهم‌‌ترین آبهای [[بنی عامر]] نام برده شده است.<ref>معجم‌‌البلدان، ج ۲، ص ۱۰۴؛ معجم قبایل العرب، ج ۱، ص‌‌۱۹۴‌‌ـ ۱۹۵؛ ج ۳، ص ۱۱۹۵.</ref> از کوههای آنان نیز می‌‌توان به "نبکاء" در نجد، "اَخرجان"، "جَبَلّه" و "جشر" در ضریه و همچنین "ذات السواس" و "بدومان" یاد کرد.<ref>معجم‌‌البلدان، ج ۱، ص ۱۲۰؛ ج ۲، ص ۱۰۴، ۱۴۱؛ معجم قبایل العرب، ج ۱، ص ۱۹۴؛ ج ۲، ص ۴۲۳؛ ج ۳، ص ۱۱۹۵.</ref> "قرماء" از حواشی یمامه، "اُضاح" در یمامه، "اُسن" چسبیده به [[یمن]]، "تربه" در نزدیکی [[مکه]] و "جلذان" در [[شرق]] [[طائف]] از وادیهای بنی‌‌عامر، و "ملهم" و "قران" در نجد، و "اُکمه" و "صداره" در یمامه از روستاهای بنی‌‌عامراند <ref>معجم ‌‌البلدان، ج ۱، ص ۱۹۰؛ معجم قبایل العرب، ج ۱، ص‌‌۱۹۴؛ ج ۳، ص ۱۱۹۵، ۱۲۲۱.</ref>.<ref>[[سید علی خیرخواه علوی|خیرخواه علوی، سید علی]]، [[بنی عامر بن صعصعه (مقاله)|مقاله «بنی عامر بن صعصعه»]]، [[ دائرة المعارف قرآن کریم ج۶ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۶.</ref>.


==جنگ‌های [[جاهلی]]==
==جنگ‌های [[جاهلی]]==
خط ۲۶: خط ۲۶:
#"یوم قَرَن"،<ref>معجم البلدان، ج ۴، ص ۳۳۱.</ref> "یوم ساحوق"<ref>معجم ما استعجم، ج ۱، ص ۲۲۶.</ref> و "یوم‌‌النباه" یا "النباءه"<ref>الکامل، ج ۱، ص ۶۴۶؛ المفصل، ج ۵، ص ۳۶۲.</ref> که هر سه در رویارویی با غطفانیان بود.
#"یوم قَرَن"،<ref>معجم البلدان، ج ۴، ص ۳۳۱.</ref> "یوم ساحوق"<ref>معجم ما استعجم، ج ۱، ص ۲۲۶.</ref> و "یوم‌‌النباه" یا "النباءه"<ref>الکامل، ج ۱، ص ۶۴۶؛ المفصل، ج ۵، ص ۳۶۲.</ref> که هر سه در رویارویی با غطفانیان بود.
#"یوم منعج" که در آن بنی عامر با [[حمایت]] از بنی غنیّ ابن اعصر به عنوان [[قاتل]] [[شأس‌‌ بن زهیر‌‌ بن جذیمه عَبْسی]] به جنگ با عبسیهای غطفانی پرداخت.<ref>ایام العرب، ص ۴۵۷؛ المفصل، ج ۳، ص ۲۱۳.</ref>  
#"یوم منعج" که در آن بنی عامر با [[حمایت]] از بنی غنیّ ابن اعصر به عنوان [[قاتل]] [[شأس‌‌ بن زهیر‌‌ بن جذیمه عَبْسی]] به جنگ با عبسیهای غطفانی پرداخت.<ref>ایام العرب، ص ۴۵۷؛ المفصل، ج ۳، ص ۲۱۳.</ref>  
#"[[یوم]] السُلان"؛ در این [[جنگ]] که در پی [[تجاوز]] بنی‌‌عامر به کالای تجاری [[نعمان بن منذر]] [[حاکم]] [[حیره]] رخ داد [[سپاه]] نُعمان رو در روی بنی‌‌عامر قرار گرفت.<ref> الکامل، ج ۱، ص ۶۳۹؛ المفصل، ج ۳، ص ۲۷۵.</ref> [[ابو عبیده]] از این جنگ با عنوان یوم القرنتین نام [[برده]] است.<ref>ایام‌‌العرب، ص ۵۴۹.</ref>
#"[[یوم]] السُلان"؛ در این [[جنگ]] که در پی [[تجاوز]] بنی‌‌عامر به کالای تجاری [[نعمان بن منذر]] [[حاکم]] [[حیره]] رخ داد [[سپاه]] نُعمان رو در روی بنی‌‌عامر قرار گرفت.<ref> الکامل، ج ۱، ص ۶۳۹؛ المفصل، ج ۳، ص ۲۷۵.</ref> [[ابو عبیده]] از این جنگ با عنوان یوم القرنتین نام برده است.<ref>ایام‌‌العرب، ص ۵۴۹.</ref>


در گروه دوم نیز می‌‌توان از این [[جنگ‌ها]] یاد کرد:  
در گروه دوم نیز می‌‌توان از این [[جنگ‌ها]] یاد کرد:  
خط ۸۵: خط ۸۵:


==[[کارگزاران]] و [[حکمرانان]] [[منصوب]] [[خلفا]]==
==[[کارگزاران]] و [[حکمرانان]] [[منصوب]] [[خلفا]]==
بنی‌‌عامر را می‌‌توان در بسیاری از رخدادهای دوران پس از [[پیامبر]]{{صل}}، حاضر دید. از برخی از آنان به عنوان عمّال و [[حکّام]] [[منصوب]] از سوی [[خلفا]] نام [[برده]] شده <ref>تاریخ دمشق، ج ۴۱، ص ۱۴۱.</ref> و گروه‌هایی از آنان در [[فتوحات]] دوره خلفا و پس از آن حضور داشتند.<ref>اسدالغابه، ج ۲، ص ۳۱۳.</ref>
بنی‌‌عامر را می‌‌توان در بسیاری از رخدادهای دوران پس از [[پیامبر]]{{صل}}، حاضر دید. از برخی از آنان به عنوان عمّال و [[حکّام]] [[منصوب]] از سوی [[خلفا]] نام برده شده <ref>تاریخ دمشق، ج ۴۱، ص ۱۴۱.</ref> و گروه‌هایی از آنان در [[فتوحات]] دوره خلفا و پس از آن حضور داشتند.<ref>اسدالغابه، ج ۲، ص ۳۱۳.</ref>


با شروع [[حکومت]] [[علی]]{{ع}} و درگیری [[حضرت]] با [[معاویه]] در هر دو سو افرادی از بنی‌‌عامر دیده می‌‌شوند.<ref> المنتظم، ج ۳، ص ۳۳۸؛ تاریخ دمشق، ج ۱۸، ص ۴۴۷؛ ج ۱۹، ص ۳۴؛ ج ۴۰، ص ۲۸۶.</ref>
با شروع [[حکومت]] [[علی]]{{ع}} و درگیری [[حضرت]] با [[معاویه]] در هر دو سو افرادی از بنی‌‌عامر دیده می‌‌شوند.<ref> المنتظم، ج ۳، ص ۳۳۸؛ تاریخ دمشق، ج ۱۸، ص ۴۴۷؛ ج ۱۹، ص ۳۴؛ ج ۴۰، ص ۲۸۶.</ref>
۲۱۷٬۶۰۶

ویرایش